Hasta Bina Sendromu günümüzde pek bilinmeyen ama fazlaca şikâyete neden olabilen bir rahatsızlıktır.
Hasta Bina Sendromu şöyle tanımlayabiliriz.
Hasta Bina Sendromu Nedir?
Kapalı ortamlarda ve binalarda ortaya çıkan, bulunan ortamın nemi, havanın kalitesi, biyolojik kirletici gibi nedenlerle hastalık semptomlarının görülmesi ve binalardan uzaklaştıkça bu hastalık şikayetlerinin gerilemesiyle kendini gösteren bir hastalıktır.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1982 yılında listelenen Hasta Bina Sendromu semptomlarını yayınladı.
Hasta Bina Sendromu Belirtileri Nelerdir?
- Göz, burun ve boğazda yanma, tahriş
- Baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, fiziksel ve zihinsel yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu, hafıza kaybı
- Deride tahriş, kızarıklık, ağrı, kaşıntı ve kuruluk
- Bilinmeyen nedenlerden kaynaklanan aşırı duyarlılık reaksiyonları: astım olmayan kişilerde astım benzeri semptomlar, göz ve burun akıntısı
- Koku ve tat duyusunda değişiklikler
Hasta Bina Sendromuna Neden Olan Risk Faktörleri Nelerdir?
- Kişisel Faktörler (yaş, cinsiyet): Kadınlar, erkeklere göre hasta bina sendromuna karşı daha duyarlıdırlar.
- Mesleki faktörler: Çalışılan ortamın genişliği, çalışan kişi sayısı, iş yerinin mimarisi gibi durumlar Hasta Bina Sendromu için birer risk faktörüdür.
- Sigara Kullanımı
- Allerjenler, mantar sporları, bakteriler, virüsler ve maytlar gibi biyoaerosollerin ortamda fazla oluşu Hasta Bina Sendromu için en büyük risklerdendir.
- Ortamdaki CO2 konsantrasyonunun yüksek oluşu
- Uçucu organik bileşiklere fazla maruziyet
- Havalandırma sistemleri ve havalandırma oranları
- Evde yaşayan kişi sayısının fazlalığı, evde sigara içilmesi, evde nem ve küfün varlığı
- Bulunan ortamın neminin ve sıcaklığının fazla oluşu
- Halı kullanımı: Halılarda bakteri, küf ve mantar toksinlerinin birikimi sonucu alerjik reaksiyonların ortaya çıkışı kolaylaşmaktadır.
- Stres: Fazla stres bağışıklık sistemini baskıladığından dolayı Hasta Bina Sendromunda görülen belirtiler strese bağlı artabilmektedir.
Hasta Bina Sendromu semptomlarını azaltmak ve oluşumunu önlemek için alabileceğimizi önlemleri şöyle sıralamak istiyorum.
Hasta Bina Sendromunu Önlemek İçin Öneriler
- Bulunduğumuz ortamı sık sık havalandırmalıyız.
- Temizlik malzemelerini, kozmetik ürünleri az ve uygun miktarlarda kullanmalı ve saklarken kapaklarının sıkıca kapalı olduğundan emin olmalıyız.
- Soba ile ısıtılan ortamlarda, bacaların yıllık temizliğini sağlamalıyız.
- Sigara kullanımından kaçınmalıyız. Özellikle kapalı ortamlarda sigara dumanına maruz kalmamaya özen göstermeliyiz.
- Uygun havalandırma sistemlerinden yararlanmalıyız.
- Bulunan ortamın nem ve ısı dengesine özen göstermeliyiz.
- Ev ve iş yeri gibi sık bulunduğumuz ortamların iyi temizlenmesine ve tozlardan arındırılmasına dikkat etmeliyiz.
- Stresle baş etme yöntemlerini kullanmalıyız.
- Islak zeminlerin bulunduğu ortamları (banyo vb.) halı ve benzeri malzemelerle kaplamamalıyız.
Zeydan, Z. E., Zeydan, Ö., & Yıldırım, Y. (2009). Hasta Bina Sendromu. IX. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Bildiri Kitapçığı, 587-595.