Uyurken Vücudumuzda Neler Olur?

Uyku adı verilen periyodik dönemde neler olduğu, neden olduğu, geri dönen bilinç ve davranış değişikliği dönemlerinin nasıl geliştiği, nasıl oluştuğu, o sırada neler yaşandığı ve ne işe yaradığı gibi birçok soru çok eski tarihlerden beri merak edilir.

EEG (elektroensefalografini) denen bir yöntemin kullanılması ile bu sorulara yanıtlar verilmeye başlanmıştır.

Uyku sağlıklı kişilerde nitel ve nicel özellikleri bakımından oldukça fazla değişiklikler gösteren bedensel bir fonksiyondur. Beynin bir görevi olduğu için yaş ile uyku değişkenleri arasında çok sıkı bir ilişki vardır. Zaman zaman bu değişiklikte cinsiyetin de etkisinin bulunduğu gözlenmektedir.

REM (Rapid Eye Movement) uykusu olarak adlandırılan uyku döneminde vücudumuzda meydana gelen değişiklikler nelerdir?

• Vücut gevşer, 
• Kalp atım hızı ve solunum sayısı artar,
• Hızlı göz hereketleri gözlenir,
• Kaslarda atmalar görülür. 
• Kişinin REM uykusu sırasında uyandırılması kolaydır.

Bir gecede 3-5 kez REM döneminden geçilir. REM döneminin önemli özelliklerinden biri de rüyaların uykunun bu evresinde görülmesidir.

Rüyalar, görsel imgeler, sesler ve diğer bedensel duyumlara eşlik eden duygu ve düşüncelerden oluşur. Rüyaların biyolojik işleyişi, içeriği ve amaçları tümüyle anlaşılmış değildir. 

Non-REM uykusu olarak adlandırılan dönemde meydana gelen değişiklikler nelerdir?

• Göz hareketleri olmaz
• Kas gerginliği azalır
• Nabız ve solunumun  yavaşlar
• Üçüncü ve dördüncü evrede kişinin uyandırılması oldukça güçtür ve tam uyanıklık haline gelmesi 5 dakika alabilir. 

Uykunun REM döneminden geri kalan % 70-80’lik bölümünü oluşturan NREM uykusu kendi içinde dörde ayrılır: 1 ve 2. evre yüzeyel uyku dönemi ,  3 ve 4. evre derin uyku dönemi. Hatta 4. evreye delta uykusu denmekte olup bütün bedenin tam olarak dinlendiği, en derin uyku hali olarak bilinir.

Fizyolojik bir gereksinim olan uyku, öğrenme, hafıza ve duygudurumun düzenlenmesi için çok önemlidir. Total uyku yoksunluğu çalışmaları fizyolojik ve bilişsel düzenlemede bozulma, REM uykusu yoksunluğu biliş (düşünme, hissetme, öğrenme,hatırlama, karar verme, dil, problem çözme ve yargılama gibi zihinsel süreçler ) ve duygulanımda bozulma, delta uykusunun yetersiz ya da hiç alınmadığı durumlar ise dinlenmemiş ve yorgun uyanma ile ilişkili bulunur.

Delta ya da REM uykusu yoksunluğunda sonraki gecelerde hangi dönem yoksunluğu uygulanmışsa, o dönemde artış dikkat çekmektedir. Rebound fenomeni olarak adlandırılan bu durumun sadece REM ve delta uykusu için olması, bu evrelerin insan yaşamı açısından özel bir değeri olduğunu düşünülür.

Uyku her günümüzün en ilginç en gizemli kısmı belki de..

Bu nedenle uyku ile farkındalığınız arttıkça kaliteli uyumaya bir adım daha yaklaşmış olacaksınız.