Yazıma Freud’un bir sözüyle başlamak istiyorum.
Freud ‘Rüya baskı altında tutulmuş bir dileğin gerçekleşmesidir.’ der ve uyku ile ilgili büyük bir dünyanın kapısını aralar..
Uzun zamandır rüyalarımda bilincimin açılması ile tuhaf bir uyku süreci geçiriyorum. Bunu benim gibi yaşayan birçok insanın olduğunu biliyorum. İşte bu yazımda rüya ve bilinci farklı bakış açılarından inceleyip birazda kişisel deneyimlerinden bahsedeceğim.
Yaklaşık on senedir bu durumu yaşıyorum ama son senelerde büyük bir artış gösterdi. Bu artış artık göz ardı edemeyeceğim seviyede rahatsız edici olmaya başladı. Benim yaşadığım kesinlikle uyku felci, halüsinasyonlar tarzı bir durum değil. Sadece rüyanın içinde bir yanlışlık olduğunu oraya ait olmadığımı ve bir rüyada olduğumu tüm benliğimle biliyorum… Kendimi uyandırmak için benzer tepkileri veriyorum ve tek istediğim o rüyadan çıkmak oluyor.
Araştırmayı seven bir insan olarak rüyalarımı neden bu şekilde gördüğümü merak etmeye başladım. Konu rüya olunca maalesef ki tek bir doğru yanıt yok gibi görünüyor. Ama birçok farklı kişinin görüşlerini incelediğimizde kendimize en uygun olanının üzerinde düşünmek en mantıklısı gibi görünmeye başladı.
Son bir aydır kısa süreli bir mentörlük programından yararlanmaya başladım ve mentörüme bu durumu detaylı olarak anlattığımda bana ufkumu açacak çok güzel bir konuşma hediye etti.
‘’Doğduğumuzdan beri toplum içinde kabul edilmek için iyi yönlerimizi yüceltiyoruz kötü varsaydığımız yönlerimizi ise bir mahzenin içine hapsediyoruz. Oysa tüm hepsi bizim bir parçamız. Örneğin başarılı olmayı yüceltirken tembelliği hiç sahip olmamışız gibi saklıyoruz. Tüm kişilik özelliklerimiz aynı ilgiyi görmeyi hak ediyor. Bizim bu görmemezlikten geldiğimiz özelliklerimizin en kolay çıkış noktaları ise rüyalar oluyor. ‘’
Görüşmemiz bittikten sonra bunun üzerine düşündüğümde mantıklı gelmeye başladı. Genelde zihnimi çok meşgul tuttuğum günlerde artış gösterdiğini biliyorum.
Belki de tembellik duygumla birlikte birkaç tane daha bastırmış olduğum duygularım birleşip bana kendilerini fark ettirmeye çalışıyorlardır kim bilir?
Her şeye rağmen ben büyük bir materyalizm destekçisiyim. Materyalizm, bilinç dahil olmak üzere her şeyin maddeden oluştuğunu düşünen ve metafiziksel kavramları reddeden bir felsefe olarak açıklanabilir. Bu yüzden rüya içinde bilinç açılması hakkında bilimsel kanıtları bulmaya odaklandım.
1970’lerden itibaren uykuda bilinç açılması hakkında bilgiler ortaya konulmaya başlandı. Bir araştırmada 5 kişinin uyku laboratuvarlarında gözlemlenmesi sonucunda görülen 35 adet bilinçli rüyanın 32’sinin REM uykusu sırasında oluştuğu tespit edildi.
Not: REM uykusu, uykuya başladıktan 1-1,5 saat sonra başlar. Rüya görülen evredir.
Bu araştırmanın sonucu daha sonra başka uyku laboratuvarlarında da kanıtlandı. Bilinçli rüya görenler dış dünyadan gelen uyaranları algılamadıklarının farkında olmaları onları bilinç sahibi yapar.
Bilimsel kanıtlar olarak elimizde yeterli bir veri listesi olmadığı için hala tam olarak ‘’neden bilincim açılıyor?’’ sorusuna tatmin edici bir cevap alamadım.
Biraz daha ışık tutacak bir bilgiye göz atmaya ne dersiniz?
Hadi o zaman çocukluğumuza inelim.
Çocuklar beyin gelişimi sırasında rüyaları algılama konusunda üç ayrı evreden geçerler. Bu bir psikolojik teoridir. İlk evrede rüyalar dış dünya deneyimleriyle aynı algılanır. İkinci evre bir geçiş evresidir. Rüyalara hem dışsal hem içselmiş gibi yaklaşılır. Üçüncü evre ise bir eşik noktasıdır. Üçüncü evreye geçildiğinde rüyaların tamamen iç dünyada ve zihinsel olduğunu fark ederler ve bu farkındalık yetişkinlikte de devam eder. Üçüncü evreye herkes sahip olamıyor ama bu insanların geliştirebileceği bir yetenek olduğu düşünülüyor.
Bu teoriyi okuduğumda heyecanla not almaya başladım ve sizinde okurken keyif alacağınızı umuyorum. Peki sizin buna benzer bir deneyiminiz oldu mu?
Yorumlarda bizimle paylaşabilirsiniz.
Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle sağlıkla ve bilimle kalın. 🙂
İmamoğlu, A. (2010). Bazı Psikanalistlere Göre Rüyanın İnsan Hayatındaki Rolü. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Sauıfd), 12(22), 21-47.
https://epistemturkiye.org/ Uyku ve Bilincin Birleştiği Nokta: Bilinçli Rüyalar ile Rüya Kontrolü 05.03.2022 tarihli erişim adresi: https://epistemturkiye.org/bilincli-ruyalar-ile-ruya-kontrolu/