Ultrason Tetkiki Hakkında Bilinmesi Gereken Her Şey

Ultrason Nedir?

Ultrason, vücuttaki organların, dokuların ve diğer yapıların bir resmini (ayrıca sonogram olarak da bilinir) oluşturmak için ses dalgalarını kullanan bir görüntüleme testidir.

X ışınlarının aksine, ultrasonlar hiç radyasyon kullanmaz. Bir ultrason ayrıca vücudun hareket halindeki kısımlarını da gösterebilir, kalp atışı veya kan damarlarındaki kanın akışı gibi.

Ultrasonda iki temel kategori vardır. Bunlar;

• Gebelik ultrasonu,
• Tanısal, teşhis koyma amaçlı ultrason

Gebelik ultrasonu, doğmamış bebeği görmek için kullanılır. Test, bebeğin büyümesi, gelişimi ve genel sağlığı ile ilgili bilgileri sağlayabilir.

Tanısal ultrason, vücudun diğer iç kısımları ile ilgili görüntü ve bilgi sağlamak için kullanılır. Bunlar arasında kalp, kan damarları, karaciğer, mesane, böbrekler ve kadın üreme organları bulunur.

Diğer adları: Sonogram, ultrasonografi, gebelik sonografisi, fetal ultrason, obstetrik ultrason, tanısal tıbbi sonografi, tanısal tıbbi ultrason

Ultrason Ne İçin Kullanılır?

Ultrason, ultrason çeşidine ve vücudun hangi kısmının kontrol edildiğine bağlı olarak farklı yollarla kullanılabilir.

Gebelik ultrasonu, doğmamış bebeğin sağlığı hakkında bilgi almak için yapılır. Şu amaçlarla kullanılabilir.

• Gebeliğinizi onaylamak.
• Doğmamış bebeğin bedenini ve duruşunu kontrol etmek.
• Birden fazla bebeğe hamile olup olmadığınızı kontrol etmek.
• Tahmini ne kadar süredir hamile olduğunuzu bilmek için. Bu gebelik yaşı olarak da bilinir.
• Bebeğin boynundaki kalınlaşma dahil Down Sendromu ile ilgili işaretleri kontrol etmek.
• Beyinde, omurilikte, kalpte ve diğer vücut bölümlerinde olan doğum kusurlarını kontrol etmek.
• Amniyotik sıvının miktarını kontrol etmek. Amniyotik sıvı, bebeği gebelik boyunca çevreleyen açık renkli bir sıvıdır. Bebeği dış yaralanmalara ve soğuğa karşı korur. Ayrıca akciğer gelişimine ve kemik büyümesine yardımcı olur.

Tanısal ultrason şu amaçlarla kullanılabilir.

• Kanın normal hızda ve seviyede akıp akmadığını bulmak.
• Kalbinin yapısında sorun olup olmadığını görmek.
• Safra kesesinde tıkanıklık olup olmadığına bakmak.
• Tiroid bezini, kanserli veya kansersiz büyüme için kontrol etmek.
• Karında ve böbreklerde olan anormallikleri kontrol etmek.
• Biyopsi prosedüründe bir yardım kılavuzudur. Biyopsi, küçük bir doku örneğinin test için alındığı bir prosedürdür.

Kadınlarda tanısal ultrason şu amaçlarla kullanılabilir.

• Meme yumrusuna bakarak kanser olup olmadığına görmek. (Bu test ayrıca erkeklerde de meme kanseri tanısı için yapılabilir ancak bu kanser türü kadınlarda çok yaygındır.)
• Pelvik ağrının nedenini bulmaya yardımcı olur.
• Anormal âdet kanamasının nedenini bulmaya yardımcı olur.
• Kısırlığın teşhisinde veya kısırlık tedavisinin izlenmesine yardımcı olur.

Erkeklerde tanısal ultrason, prostat bezindeki bozuklukları teşhis etmek amacıyla kullanılır.

Neden Ultrasona İhtiyaç Duyulur?

Eğer hamileyseniz ultrasona ihtiyacınız olabilir. Kullanılan testte radyasyon yoktur. Doğmamış bebeğinizin sağlığını güvenli yollarla kontrol etme imkanını sunar.

Eğer belirli organlarda veya dokularda semptomlarınız varsa tanısal ultrasona ihtiyacınız olabilir. Bunlar arasında kalp, böbrekler, tiroid, safra kesesi ve kadın üreme organları vardır.

Eğer biyopsi alıyorsanız ayrıca ultrasona ihtiyaç duyabilirsiniz. Ultrason, sağlık uzmanının test edilen bölgenin net bir görüntüsünü elde etmeye yardımcı olur.

Ultrason Sırasında Ne Olur?

Ultrason genellikle bu adımları içerir.

• Masanın üzerine uzanarak görüntülenecek alanı açığa çıkaracaksınız.
• Bir sağlık uzmanı, o bölgenin üzerindeki cilde özel bir jel yayacaktır.
• Uzman, asa gibi olan dönüştürücü adı verilen cihazı bölgenin üzerinde hareket ettirecektir.
• Cihaz, vücudunuzun içine ses dalgalarını gönderir. Dalgalar çok tizdir ve onları duyamazsınız.
• Bu dalgalar kaydedilir ve monitörde görüntülere dönüştürülür.
• Görüntüleri işlem yaparken görebilirsiniz. Bu genellikle gebelik boyunca yapılan ultrasonlarda olur ve doğmamış bebeğinize bakmanıza izin verir.
• Test bittikten sonra uzman jeli vücudunuzdan silecek.
• Testin tamamlanması 30 ile 60 dakika arası sürer.

Bazı durumlarda gebelik ultrasonu, dönüştürücü cihazın vajinaya yerleştirilmesiyle yapılabilir. Bu genellikle gebeliğin erken dönemlerinde yaygındır.

Ultrason İşlemine Hazırlanmak İçin Yapmak Gereken Bir Şey Var Mı?

Hazırlıklar, sizin hangi çeşit ultrason olacağınıza bağlı. Karın bölgesindeki ultrasonlar, gebelik ultrasonları ve kadın üreme organları ultrasonları için mesanenizin işlem öncesi dolu olması gerekebilir. İşlem öncesi yaklaşık 1 saat önce 2 ile 3 bardak su içmeyi ve tuvalete gitmemek gerekebilir. Diğer ultrasonlar için birkaç saat önceden diyetinizi ayarlamanız veya yemek ile su almamanız (oruç gibi) gerekebilir. Bazı ultrason çeşitleri ise hiçbir hazırlık gerektirmez.

Sağlık uzmanınız, ultrasona hazırlanmak için bir şey yapmanız gerekip gerekmediğini size bildirecektir.

İşlem İle İlgili Herhangi Bir Risk Var Mı?

Ultrason yaptırmanın bilinen bir riski yoktur. Gebelik boyunca da güvenli kabul edilir.

Ultrason Sonuçlarının Anlamı Nedir?

Gebelik ultrason sonuçlarınız normaldir ama sağlıklı bir bebeğiniz olacağını garantilemez. Hiçbir test bunu yapamaz. Ama normal sonuçlar şu anlama gelebilir.

• Bebeğiniz normal hızla büyüyor.
• Amniyotik sıvınız yeterli miktarda var.
• Tüm doğum kusurları tek ultrasonda görünmese de hiçbir doğum kusuru bulunmadı.

Eğer gebelik ultrason sonuçlarınız normal değilse şu anlama gelebilir.

• Bebeğiniz normal hızla büyümüyor.
• Amniyotik sıvınız ya çok fazla ya da olması gerekenden az.
• Bebek, rahmin dışında büyüyor olabilir. Buna ektopik gebelik denir. Ektopik gebelikte bebek sağ kalamaz ve bu şartlarda annenin hayatı için tehdit olabilir.
• Rahimde bebeğin pozisyonu ile ilgili sorunlar vardır. Bu doğumu daha zor bir hale getirebilir.
• Bebeğiniz doğum kusuruna sahip olabilir.

Gebelik ultrason sonuçlarınız eğer normal değilse bu her zaman bebeğin ciddi bir sağlık problemi olduğu anlamına gelmez. Uzmanınız teşhisi onaylamaya yardımcı olmak için daha çok test önerebilir.

Tanısal amaçlı ultrason yapıldıysa sonuçlarınızın anlamı, vücudunuzun hangi bölümüne bakıldığı ile ilgili olacaktır.

Eğer sonuçlarınız ile ilgili sorularınız varsa sağlık uzmanınız ile görüşün.