Parazitlik bir canlının yaşamını başka bir canlıdan beslenerek sağlamasıdır. Bu şekilde bir yaşamı benimsemiş olan canlılara parazit canlı denilmektedir. Yaşamak için uygun ortam ve besini insanlardan, hayvanlardan ve bitkilerden sağlayan birçok parazit vardır. Tıbbi parazitoloji yaşamak ve üremek için insan vücuduna ihtiyaç duyan parazitlerin özellikleri, insanda sebep oldukları hastalıkları ve bu hastalıkların teşhis ve tedavilerine yönelik çalışan bilimdir. Tıbbi Parazitoloji bilimi parazit hastalıklarını hastalardan alınan dışkı, kan ve kemik iliği örneklerini mikroskop altında inceleyerek teşhis eder.
Parazit canlının, üzerinde ya da içinde yaşayıp ürediği canlıya konak canlı denir. Yaşamak ve üremek için konak olarak insanı seçen parazitler deri, ağız, solunum sistemi veya cinsel ilişki yoluyla vücuda girebilir. Ancak vücuda giren parazitlerin hastalık yapabilmesi için vücudun tepkisini aşmaları gerekir. Örneğin besinlerle ağızdan alınan bir parazitin vücuda yerleşip yaşama ve üremesi için sindirim enzimlerini aşması gerekir.
Parazit Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
Parazit hastalıklarının insanlardaki belirtileri hastalığa neden olan parazite göre değişmektedir ancak genel olarak
- Karında ağrı-kramp
- Şiddetli gaz
- Dışkıda yumuşama
- Anüste kaşıntı
- Diş gıcırdatma
- Yastığa salya akıtma
- Ağızda koku
- Dilin kenarında kabarmalar
- Sabahları bulantı, iştahsızlık ya da yemeğe aşırı eğilim görülebilir.
Çocuklar Önemli
Küçük çocuklarda parazit hastalıklarına yakalanma oranı diğer insanlardan yüksek. Erken tedavi edilmediğinde parazitin cinsine bağlı olarak:
- Büyümede gecikme
- Bağırsaklarda tıkanma
- Astım
- Kansızlık (Anemi)
- Deride döküntüler
- Karaciğer ve dalakta büyüme
- Ağır organ hasarı oluşabilir.
Parazit Hastalıklarından Nasıl Korunabiliriz?
Parazit hastalıklarından önlem alarak korunmak mümkün. Market ve pazardan alınan besinlerin son kullanma tarihine ve temizliğine dikkat etmek gerekir. Meyve ve sebzelerin tüketilmeden önce yıkanması ve içilecek suların temiz olması önemlidir. Ayrıca çiğ ya da iyi pişmemiş etlerin tüketilmemesi gerekir. Çocuklarınıza sık sık el yıkama alışkanlığı kazandırmanız eğer varsa evcil hayvanlarınızın kontrollerini yapmanız sizi ve ailenizi parazitlerden koruyacak temel önlemlerdir.