Doğrudan cihazınızda gerçek zamanlı güncellemeleri alın, şimdi abone olun.
Farmakoloji anlam olarak ilaç bilimi demektir.
Tıbbi farmakoloji anabilim dalı hastalık durumunda tedavinin bir başka şekli olarak verilen ilaçların üretilmesinden kullanılmasına kadar birçok konuda çalışmalar yapar.
Basit bir grip durumunda doktorunuz tarafından kullanmanız için reçete edilen ilacı düşünün. Bu ilaç doğada bulunan bitki özleri, elementler, mineraller ve benzeri şeylerden elde edilen maddelerin belli oranlarda bir araya getirilmesinden sonra hayvan dokuları üzerinde denenmesiyle yapılır. Hayvan denemelerini geçebilen ilaçlar daha sonra klinik denemelere tabi tutulur ve eğer ilaç klinik denemelerini de başarı ile geçerse insanlığın yararına sunulur. Bu kadar kutsal olan bu işi yapanlar tıbbi farmakolojide çalışan farmakologlardır.
Farmakologlar bu çalışmaları yaparken ilaçların hayvanlar üzerinde denenmesi konusunda tıp doktorları ve eczacılar ile iş birliği yaparlar. Çoğu zaman eczacılık ve farmakoloji bölümlerinin görevleri birbirine karıştırılabiliyor. Eczacılık fakültelerini bitiren öğrenciler iki kısma ayrılır. Bunlardan bir kısmı üretilen ilaçların reçete ile halka dağıtılması konusunda uzmanlaşırken bir kısmı da farmakoloji üzerine uzmanlaşır. Aynı zamanda tıp fakültesi okuyarak farmakolog olmak mümkündür.
Akılcı İlaç Kullanımı Nedir?
Akılcı ilaç kullanımı doğru kişiye doğru ilacın doğru dozda ve doğru zamanda reçete edilmesidir. Dünyada ilaç sektörünün gelişmesine karşın ilaçların uygun olmayan şekilde kullanımı gittikçe artmaktadır. Bunu ülkemizde antibiyotik kullanımının akılcı hale gelmesi için yapılan kamu spotlarından hatırlayacaksınız. Ülkemizde bilinçsiz antibiyotik kullanılması ciddi sorunlara neden yol açmadan önce bilinçsiz ilaç kullanımının önünün alınması için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır.
Farmakolojinin Alt Dalları Nelerdir?
- Farmakodinamik: ilaçların canlılar üzerinde ne tür etki ve etki mekanizmalarına sahip olduğunu araştırır.
- Farmakokinetik: canlı vücudunun ilaçları nasıl etkilediğini araştırır. İlacın vücuttaki emilimi, dağılımı, dönüşümünü ve vücuttan atılımını inceler.
- Klinik farmakoloji: ilaçların insan organizması üzerinde nasıl etkileri olduğunu ve ilaçların insan vücudundaki sürecini inceler.
- Farmakokterapi: hastalıkların tedavisinde ilaçların kullanılmasını inceler.
- Nörofarmakoloji: ilaçların sinir sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- Psikofarmakoloji: ilaçların canlı psikolojisi ve davranışları üzerindeki etkilerini inceler.
- İmmünofarmakoloji: ilaçların canlıların bağışıklık sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- Endokrin farmakolojisi: ilaçların canlıların endokrin (hormonal) sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- Kardiyovasküler farmakolojisi: ilaçların kalp damar sistemi üzerindeki etkilerini inceler.
- Kronofarmakoloji: ilaçların canlılar üzerindeki etkilerinin farklı zaman dilimlerinde nasıl değiştiğini inceler.
- Biyokimyasal farmakoloji: ilaçların canlıların biyokimyasal süreçleri üzerindeki etkilerini inceler.
- Moleküler farmakoloji: ilaçların canlılarda moleküler düzeydeki davranışlarını ve etkilerini inceler.
- Klinik farmasi: eczacının farmakoloji bilgisini hasta yararına kullanması anlamına gelen bir halk sağlığı bilimidir.
- Radyo farmakolojisi: radyoaktif maddelerin vücuttaki etkilerinin ne olduğu ve bunlarla işaretlenmiş ilaçların davranışlarını inceler.