Sedef Hastalığının Çeşitleri ve Tedavileri Nelerdir?

Sedefin Çeşitleri Nelerdir?

• Plak,
• Guttat,
• Püstüler,
• Eritrodermik ve
• Anatomik tutulumuna göre 5 farklı grupta sınıflandırılmaktadır.

Plak Tipi Sedef Hastalığı

Plak tipi sedef (psoriasis vulgaris); sedef hastalarının % 90’ında görülmektedir.
Lezyonlar ilk olarak eritemli ve maküller şeklinde olmakta ve daha sonra plak oluşturmak
için birleşmektedirler. Lezyonlar; gevşek, yapışan, gümüşi renge sahip, kuru, oval şekilde
kesilmiş plaklar şeklinde görülmektedir. Sedef plakları vücudun herhangi bir yerinde
görülmekle birlikte genellikle dirsekler ve dizler üzerine simetrik olarak dağılmakta ve
en sık kafa derisinde görülmektedir.

Guttat Tipi Sedef Hastalığı

Guttat sedef; genellikle gövde ve ekstremitelerde görülen küçük, dağınık, pembe renkli, damlacık şeklinde papüller ile karakterizedir. Guttat sedef hastalığı tipik olarak 30 yaşından önce başlamakta ve sıklıkla streptokok enfeksiyonu veya üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası çocukları ve ergenleri etkilemektedir. Hastalarda guttat sedef iyileşse bile gelecekte plak sedefi gelişimi açısından yüksek risk taşımaktadır.

Generalize Püstüler Sedef Hastalığı

Generalize püstüler sedef; genellikle eritemli, ağrılı ve cildin üzerinde 2-3 mm’lik püstüller şeklinde bulunmaktadır. Plak sedef tedavisinde tahriş edici topikal ajan kullanımı, enfeksiyon, hamilelik, ilaçlar, hipokalsemi ya da kortikosteroidlerin aniden kesilmesi nedeniyle gelişmektedir. Hastalarda halsizlik, ateş, bulantı, miyalji, nötrofilik lökositoz ve yüksek C-reaktif protein seviyesi görülmektedir. İlaç kullanımı ya da enfeksiyonla seyri kötüleşebilmektedir. Generalize püstüler sedef hamilelikte anne ve bebek ölümleri nedeniyle tehlikeli bir deri hastalığı olmakta, genellikle üçüncü trimesterde ortaya çıkmakta ve doğum sonu dönemde düzelmektedir.

Eritrodermik Sedef Hastalığı

Eritrodermik sedef hastalığı; yüz, gövde, kollar, bacaklar, saçlı deri ve tırnaklar
dahil olmak üzere vücudun yaklaşık % 75’ini eritemli plaka tutmasıyla oluşmaktadır.

Eritrodermik sedef çoğunlukla sedef hastalarının yeterli kontrolünün yapılmadığı durumlarda, kortikosteroidlerin aşırı kullanılması ya da birden kesilmesi, stres, alkol kullanımı veya enfeksiyon nedeniyle görülmektedir. Bireylerde ateş, yaygın lenfadenopati, sıvı-elektrolit dengesizliği, halsizlik, böbrek yetmezliği, oligüri, kalp yetmezliği hatta ölüme yol açan ciddi tablolar oluşturabilmektedir. Tedaviye diğer sedef çeşitlerinden daha dirençlidir.

Eritrodermik sedef hastalarında steroidler tetikleyici ve hastalar ışığa karşı duyarlıdır. Dolayısıyla bu hastaların tedavisinde steroid ve fototerapiden kaçınılmaktadır.

Anatomik tutulumuna göre;

Saçlı deri sedefi; kafa derisi sedef hastalığı için iyi bilinen bir yerleşim bölgesi olmakta ve görünür olması hastaların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Tedavisinde losyonlar, jeller, keratolitik ve katran bazlı şampuanlar kullanılmaktadır.

Ters sedef hastalığında; vücudun dış bölgelerinin aksine koltuk altı, perine, kasık gibi cildin kıvrımlı alanlarında tutulum olmaktadır. Bu bölgeler nemli olduğu için diğer bölgelere oranla pullanma az olmaktadır. Ters sedef hastalığında, pembe-kırmızı karışımı renkte olan lezyonlara, fiziksel muayeneye ve öyküye bakılarak tanı konulmaktadır.

Plamoplantar sedef hastalığı, pek yaygın olmayan ağrılı ve kalın pullar ile hareket etmeyi zorlaştıracak şekilde olmaktadır. Tedavide ise deriyi yumuşatıcı kremlerin kullanılması, tahriş edici maddelerin kullanılmaması ve sürtünmeyi önlemek gerekmektedir.

Genital sedef hastalığı, her yaşta görülmekte ve sedef hastalığı olan hastaların yaklaşık üçte birinde genital sedef hastalığı görülmektedir. Her iki cinsiyette de görülmekte ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.

Tırnak sedefinde tırnakların çukurlaşması en belirgin özelliktir. Tırnağın yatağından ayrılması, sedefin tırnak yatağını tutması sonucunda tırnak yatağının turuncu sarı renk alması ya da tırnak plakasının kalınlaşması görülmektedir. Sedef hastalarının yaklaşık dörtte birinde tırnak tutulumu olduğu belirtilmektedir.