OGTT Nedir ve Gebe Kadınlar Neden OGTT Testi Yaptırmak İstemiyor?

Bir önceki yazımda açıkladığım gebelik diyabetinin tanı ve taramasında kullanılan oral glukoz tolerans testinin (OGTT), risk faktörlerine bakılarak düşük riskli olmadığı sürece bütün kadınlarda yapılması önerilmektedir.

OGTT Testi Nasıl Yapılır?

İki aşamalı testte ilk olarak glukoz yükleme testi ile tarama yapılır. Bu test son yemek zamanından bağımsız olarak günün herhangi bir zamanında yapılabilir. 50 gr glukozlu sıvı içirildikten 1 saat sonra kandaki şeker düzeyi değerlendirilir.

Takiben 1. saat glukoz >140 mg/dl olanlarda tanısal amaçlı 100 gr glukoz ile 3 saatlik OGTT uygulanır.

Eşik değer olarak 140 mg/dl alındığında GDM’li kadınların %80-90’ı belirlenebilir.

Hastaların yaklaşık %15’inde ise OGTT gerekir. Glukoz yükleme testinde 1.saat PG>180 mg/dl olması GDM tanısı konulması için yeterlidir. Bu durumda OGTT yapmaya gerek yoktur.

Tek aşamalı testte ise tarama testi yapılmaz. 75 gr glukoz ile 2 saatlik OGTT ile tanısal test uygulanır. 75 gr OGTT, 100 gr OGTT’ye göre daha uygun, daha iyi tolere edilebilen ve olumsuz sonuçlar açısından riskli gebenin saptanmasında daha duyarlı bir testtir.

Peki, gebelik diyabetinin kolayca tanısının konulabilmesi, önlemler alınarak anneye ve bebeğe zararlarının en aza indirilebilmesine rağmen kadınlar neden OGTT testi yaptırmak istemiyor?

• Görsel medyadan bilgi edinme ve bunun sonucuna göre öğrenilen yanlış bilgiler sebebi ile yaptırmak istemiyorlar.
• OGTT yaptırmayan kadınların üçte ikisine yakını testte kullanılan glukozun bebeğe zarar vereceğini düşündüğü için testi yaptırmak istemiyor.
• Daha önce doğum yapan hastaların önceki gebeliklerinde testi yaptırdıkları ve GDM tespit edilmediği, bu nedenle bu gebelikte GDM taramasına gerek görmediği için testi yaptırmak istemediği belirlendi.
• Kadınlar gebelik esnasında tanısı konulan diyabetin bundan sonra sürekli olarak kalıcı olduğunu, diyabetli olarak yaşamanın ve diyetlerine sürekli dikkat etmenin zor olacağını düşündüğü için testi yaptırmak istemediklerini belirttiler.

OGTT’de kullanılan glukozun oksidatif stresi artırdığına dair çalışmalar bulunsa da plasenta tarafından oluşturulan biyolojik bariyer artan oksidatif stres ürünlerinin bebeğe ulaşmasını engelleyerek ve oluşabilecek zararlı etkilere karşı bebeği korur.

GMD için risk faktörlerini incelendiğinde çok doğum yapmak bir risk faktörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra iki gebelik arasında geçen sürenin uzaması ve buna bağlı olarak artan yaşta GDM riskini artırmaktadır. Bu yüzden riskli grupta yer alan her gebenin geçirdiği her gebelikte OGTT testi yaptırması önerilmektedir.

Tanısı konulan GDM alınacak önlemler ile genellikle doğumdan sonra ortadan kalkmaktadır. Fakat GDM’li kadınlarda doğum sonrası glukoz değerleri normale dönse de hayatın ileri dönemlerinde Tip 2 diyabetes mellitus (DM) gelişme riskinin 7 kat artış gösterdiği bilinmektedir.

Tanısı konulamayan diyabetin anne ve bebek için önemli etkileri bulunmaktadır. Bunlar:

Anne için;

• Düşük riski,
• Hiperglisemi (kanda yüksek şeker düzeyi),
• Şiddetli hipoglisemi (kanda düşük şeker düzeyi),
• İç organ hasarı,
• Preeklampsi,
• İdrar yolu enfeksiyonu,
• Kronik anemi,
• Sezaryen doğum,
• Doğum sonrası kanama ve
• Doku enfeksiyonudur.

Bebek için;

• Erken gebelik döneminde bebeğin yüksek glisemik değerlere maruz kalması sonucu konjenital anomali riskinde artış,
• Gelişme geriliği,
• Polihidroamniyoz ( amniyon sıvısının olması gerekenden çok olması),
• Oligohidroamniyoz (amniyon sıvısının olması gerekenden az olması),
• Makrozomi (büyük bebek) ve
• Erken doğumdur.

Bu etkiler göz önünde bulundurularak risk taşıyan her gebenin OGTT testi yaptırması önerilmektedir.