Majör Depresif Bozukluğu Olan Bireyi Nasıl Anlarım?

Duygu durum bozuklukluları, bazı belirtilerle kendini gösteren, süresi haftalardan aylara kadar uzayabilen, hasta bireyin işlevselliğini yüksek oranda bozan ve değiştiren, dönemsel veya sirküle olarak yineleme eğilimi olan ruhsal bozukluklardır.

Duygudurum bozukluklarının klinik görünümünün en ağır olan şekli ise majör depresyondur.

Depresyon Sözcüğü Nereden Geliyor?

Depresyon sözcüğünün kelime anlamı; çökme, kederli hissetme, işlevsel veya yaşamlar kalitenin azalması anlamlarına gelen elem keder duygularını içeren duygusal bir sıkıntıdır. Depresyon kelimesinin kökeni “depress” sözcüğü, latince “depressus”tan, yani “alçakta olmak, bastırmak ”tan gelmektedir.

Yukarıda bahsedilen şekilde bir duygudurumu her görüldüğünde bu majör depresyon demek değildir. Çünkü depresyonda bu gibi duygular süreklidir ve kişinin günlük yaşamında işlevselliğini bozacak derecede rahatsız edici olur ve dönemsel olarak tekrar eder.

Majör depresif bozukluk tek bir defa veya yineleyici nöbetler şeklinde kendisini gösterebilir. Tek bir defa görülen tipte bu süre çok uzun olabilir (iki yıla kadar). Yineleyici nöbetler ise hayatının belirli bir dönemine kadar yineleyici olarak ortaya çıkabilir.

Majör Depresyon Kimlerde Görülür?

Majör depresyon kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha fazla görülür. Daha çok yetişkin bireylerde özellikle de 40-50 yaşlarında daha fazla gözlenir.

Majör Depresyonun Nedenleri Nelerdir?

Yapılan çalışmalar depresyonun sadece bir risk etmeninden değil birden fazla risk etmeninin rol aldığını göstermektedir. Hastalık, gen yapısının çevresel etmenlerle olumsuz etkileşimi sonucu oluşabilmektedir.

Depresyona sebep olan asıl risk etmenleri;

• çeşitli ailevi problemler,
• depresyona yatkın kişiliğin olması,
• yeterli seviyede eğitim almamış veya alamamış olmak,
• günlük yaşamda yer alan olaylar,
• insanlarla yakın ilişki kuramamaktan doğan yalnızlık,
• var olan fiziksel hastalıklar ve bunlara yönelik alınan tedaviler,
• yetenek kaybına neden olan psikolojik bozukluklardır.

Depresyon gelişmesinde vücuttaki biyolojik aminlerden dolan seratonin, noradrenalin, dopamin, glutamerjik sistem gibi bazı normal etmenlerinde rol aldığı bilinmektedir.

Majör Depresif Bozukluğu Olan Bireyi Nasıl Anlarım?

1. Çökkün Duygudurum

Depresyonun temel belirtilerindendir. Depresif bozukluk tanısının konulabilmesi için depresif duygudurum ve ilgi kaybı/zevk alamama belirtilerinin en az birinin mevcut olması gereklidir.

Çökkün duygudurumu kendini kederli ve elemli hissetme, mutsuzluk, hüzün, moral bozukluğu, umutsuzluk, karamsarlık, kendini boşlukta hissetme, sıkıntı hissi ile karakterize olabilir ve devamlılık gösterir. Bu duyguduruma sahip kişi günün çoğunluğunda bu belirtileri sergiler. Melankolik ve psikotik özellikli depresyonlarda çökkün duygudurumu daha ağırdır.

2. İlgi Azlığı

Çökkün duygudurum ya da ilgi azlığından en az birisi bulunmadıkça depresyondan söz edilemez. Hastanın çevresine ve işine olan ilgisi azalır, daha önce zevk alarak yaptığı etkinliklerde zevk alamaz hale gelir.

3. Anksiyete

Anksiyete depresyon için karakteristik bir özellik değildir ancak başta sayılan iki ana belirtiden sonra klinikte üçüncü en sık görülen belirtidir. Bunaltı hissi, gerginlik, engellenmeye karşı tahammülsüzlük ve unutkanlık, sinirlilik artışı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

Bunaltıya sıklıkla çarpıntı, ağız kuruluğu, terleme, karın ağrısı ve ishal gibi bedensel belirtiler eşlik edebilir. Anksiyetesi yüksek olan hastalarda tedaviye yanıt da o şekilde düşük olmaktadır.

4. Bilişsel Bozukluklar

Akut dönemde özellikle odaklama, bellek, bilgi işleme süreci ve yürütücü işlevlerde bozukluklar ortaya çıkabilmektedir.

5. Düşünce Süreci ve İçeriği

Düşünce akışındaki yavaşlama sonucu sorulara yanıt vermede zorluk ya da bazen yanıt vermeme gözlenebilir. Bu zorluk halsizlik ya da dikkati odaklamadaki zorluktan kaynaklanmaktadır. Melankolik depresyonlarda daha ağır olarak mutizm de görülebilir.

6. Düşünce İçeriği

Suçluluk-değersizlik fikirleri, olumsuz düşünceler, umutsuzluk, kararsızlık, hipokondriyak uğraşılar, intihar düşünceleri ve girişimleri, konsantrasyon bozukluğu, bellek bozukluğu, algı bozukluğu ve dikkat bozukluğu düşünce içeriğinin genelini kapsar.

7. Bedensel Belirtiler

Enerji azlığı, kilo kaybı, iştah azlığı, cinsel isteksizlik, uyku düzensizlikleri, sirkadiyen ritim bozuklukları ve ajite olma durumudur.