Şu an dünya koronavirüs salgının pençesinde ve bu salgın hakkında her gün yeni şeyler öğreniyoruz. Klinikte bu hastalığın tespiti tanı kitleri de olsa da bazen başka hastalıklar ile karışıklıklar meydana gelmektedir.
Bu yazımda bazı belirtileri sebebiyle Covid-19 ile karıştırılan sitomegalevirüsten bahsedeceğim.
Sitomegalevirüs, 80 yaş üzerinde %90 oranında görülebilen virüs kaynaklı bir hastalıktır. Oldukça yaygın görülmektedir.Yeterli tanı kriterleri ile toplumun yaklaşık olarak %1’lik kesiminde bu virüs tespit edilebilir.
Bu iki virüsü belirtileriyle karşılaştıracak olursak ;
Sitomegalevirüs (CMV) Belirtileri
- Ateş
- Boğaz ağrısı
- Lenfadenopati (lenf bezlerinin şişmesi)
- Eklem ağrıları
- Yorgunluk ve bitkinlik
Covid-19 Belirtileri
- Ateş
- Kuru öksürük
- Yorgunluk
- Ağrı
- Boğaz ağrısı
- İshal
- Konjuktivit
- Baş ağrısı
- Tat almada kayıp
- Ciltte döküntü
- Solunum güçlüğü
- Eklem ağrısı
Görüldüğü gibi çoğu belirtileri benzemektedir. Bu yüzden belirtileri iyi saptayıp ona yönelik tanı koymak son derece önemlidir.
Covid-19’u kısaca inceleyecek olursak; bu virüs damlacık yoluyla ve virüsün bulunduğu yerlere değdiğimiz ellerimizi yüzümüze değdiğimizde bulaşmaktadır. Kuluçka süresi 2-14 gün arasında olan bu virüse karşı henüz geliştirilmiş bir tedavi bulunmamaktadır.
Covid-19 tanısı için boğaz sürüntüsü, balgam örneği, kan testi yapılmaktadır.
Koronavirüsten korunmak için virüsten korunma yolları maske takmak, enfekte bireylerden uzak durmak, el hijyeni, bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Yapılan araştırmalara göre çocuklara oranla yaşlılar ve kronik hastalığı olan (diyabet, tansiyon, kalp vs.) bireylerde ölüme sebep olma olasılığı yüksektir.
Koronavirüsün Sitomegalevirüs İle Karıştırılması
Sitomegalevirüs ile karıştırılmasının sebebi birkaç belirtisinin benzemesidir. Ancak Covid-19 pek çok virüs kaynaklı hastalıkla karıştırıldığı için tanı testleri ve belirtilerin ayrımı bu yönden önemlidir.
Bu virüsü detaylarıyla inceleyerek Covid-19’dan farkını anlamak son derece önemlidir.
Sitomegalevirüs (CMV); Herpes virüs ailesine dahil bir virüstür. İnsanlarda Herpes 5 virüsü etkilidir ancak yaygın olarak Sitomegalovirüs olarak bilinir. En büyük ve yaygın kalıcı virüsler arasındadır.
Sitomegalevirüs yaygın olarak saptanmaktadır. En çok çocuklarda tespit edilmektedir.
Sitomegalevirüs (CMV) Nasıl Bulaşır?
Bu virüs;
- Ortak kullanım alanlarından,
- Tükürükten,
- Hava yoluyla,
- İdrar,
- Dışkı,
- Vajinal salgılar,
- Anne sütünden bulaşmaktadır.
Diğer bir bulaşma ise kan nakli yoluyla olur.
Klinik açıdan bizleri zorlayan ve en çıkmaza sokan anne karnındaki fetüse de bulaşmasıdır. Gebelikte geçirilen bu virüs bebek açısından son derece risklidir.
Bebeğe geçen bu virüs gelişme geriliği, beyin dokusunda hasar, zekâ geriliği, motor gelişimde gecikme yaratarak geç yürüme, işitme kaybı vs. gibi önemli sorunlara yol açar.
Bu virüse yakalanan annelerin bebeklerinin çocuklarında bu durumun görüleceğini kesin söyleyemeyiz. Yapılan araştırmalarda %90 oranında virüse yakalanan bireylerin çocuklarının normal doğdukları yönündedir.
Bu enfeksiyon sıklıkla çocukluk döneminde geçirilir. Araştırmalara göre ise en çok kreşte, anaokulunda, okul öncesi eğitim veren kurumlarda bulaştığıdır. Genel olarak toplumun %50’si bu virüsü geçirmektedir. Ancak sosyoekonomik düzeyi düşük olan toplumlarda bu oranın %80 oranına çıktığını görmekteyiz.
Sitomegalevirüs (CMV) Tanısı Nasıl Konur?
Kan tahlilleri sonucunda sitomegalevirüse özgü IgG antikorunda iki farklı tahlil sonucunda dört kat artış veya IgM antikoru saptanması bize Sitomegalovirüs tanısını koydurur. Ancak bu virüs diğer virüslerle çapraz olarak reaksiyon verdiği için sıklıkla yanlış sonuç vermektedir.
Gebelik döneminde teşhisine bakacak olursak ilk aylarda annenin bu virüsü geçirmesi %25 ihtimal dahilindedir. Ancak bebeğe geçerse bu virüs % 80 oranında ciddi hasar vermektedir.
Gebeliğin 15. ve 22. ayları arasında amniosentez ile Sitomegalovirüs antijeni amnion sıvısında aranmalıdır. Ancak amniosentezde negatif olması bize kesin sonuç vermez. Bu yüzden 22 .- 23. Gebelik haftasında göbek kordonundan alınacak kan incelenmelidir.
Sitomegalevirüsten (CMV) Nasıl Korunulur ve Tedavi Edilir?
Riskli bireylerde düzenli tarama yapılması önemlidir. Tedavi hastanın PCR testine, DNA taramasına, immün sistem durumuna, virüsün etkileme düzeyine bakılarak yapılmaktadır.
Zugich,J Sain,L MicMillen,D Jackon,S Oxenius,A Sinclair,J Snyder,C Wills,M Lemmermann,N(2020). Advances in cytomegalovirus (CMV) biology and its relationship to health, diseases, and aging.GeroScience,42,495-504.
Cannon,M(2009). Congenital cytomegalovirus (CMV) epidemiology and awareness.Journal Of Clinical Virology,46,4,s 6-10.
Huang,C Wang,Y Li,X (2020). Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan. China Lancet,395: 497‐ 506.
Olsson J, Wikby A, Johansson B, Löfgren S, Nilsson BO, Ferguson FG(2001). Age‐related change in peripheral blood T‐lymphocyte subpopulations and cytomegalovirus infection in the very old: the Swedish longitudinal OCTO immune study. Mech Ageing Dev, 121: 187‐ 201.
Tombuloğlu,M(2012).Sitomegalevirus Tanı ve Tedavisi.Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi,Heamtoloji Bilim Dalı,s89-91.