Kanseri, vücudun bazı hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyüdüğü ve vücudun diğer bölgelerine yayıldığı bir hastalık olarak tanımlayabiliriz.
Kanser, trilyonlarca hücreden oluşan insan vücudunun hemen hemen her yerinde başlayabilir. Normalde, insan hücreleri vücudun ihtiyaç duyduğu yeni hücreler oluşturabilmek için büyür ve çoğalır. Hücreler yaşlandıklarında veya hasar gördüklerinde ise ölürler ve yerlerini yeni hücreler alır.
Bazen bu düzenli süreç bozulur ve anormal veya hasarlı hücreler büyümemeleri gerektiğinde çoğalırlar. Bu hücreler tümörler oluşturabilir. Bazı tümörler kanserli olabilir.
Kanserli tümörler yakındaki dokulara yayılır veya istila eder, yeni tümörler oluşturmak için vücudun uzak yerlerine gidebilir. Bu sürece metastaz adını veriyoruz. Kanserli tümörler malign tümörler olarak da adlandırılabilir. Birçok kanser katı tümörler oluşturur, ancak lösemiler gibi kan kanserleri genellikle oluşturmaz.
Benign tümörler yakındaki dokulara yayılmaz veya istila etmez. Çıkarıldığında, iyi huylu tümörler genellikle tekrar büyümezken, kanserli tümörler bazen büyür. Bununla birlikte, iyi huylu tümörler bazen oldukça büyük olabilir. Bazıları beyindeki iyi huylu tümörler gibi ciddi semptomlara neden olabilir veya hayatı tehdit edebilir.
Kaç Farklı Kanser Türü Vardır?
Tam olarak kaç farklı kanser türü olduğunu belirtmek zordur çünkü kanser sınıflandırmaları zaman içinde değişebilir ve yeni alt tipler tanımlanabilir. Ancak Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (International Agency for Research on Cancer – IARC) tarafından yapılan çalışmalarda 200’den fazla kanser türü olduğu bildirilmiştir.
Bunlardan bazıları şunlardır.
- Akciğer Kanseri,
- Meme Kanseri,
- Prostat Kanseri,
- Kolon ve Rektum Kanseri,
- Pankreas Kanseri,
- Karaciğer Kanseri,
- Mide Kanseri,
- Over Kanseri,
- Rahim Kanseri,
- Lenfoma (Lenf kanseri),
- Multipl Myelom (Kemik iliği kanseri),
- Melanom (Deri kanseri),
- Beyin tümörleri,
Bunlar sadece birkaç örnek olup, daha birçok kanser türü vardır. Her kanser türü kendi belirtileri, tedavileri ve hastalık sürecinde farklılık gösterebilir.
Ya Psikolojik Değişiklikler…
Kanser teşhisi alan birçok kişinin psikolojisi büyük ölçüde değişebilir. Kanser teşhisi, kişide çeşitli duygusal tepkilere, stres, endişe ve korku gibi duygusal zorluklara neden olabilir.
Ancak unutmayın ki, her bireyin deneyimi farklıdır ve herkesin kendine özgü bir hikayesi vardır…Bu nedenle kanser hastalarının psikolojisi de bireysel farklılıklar gösterebilir. Ancak bazı ortak duygusal ve psikolojik tepkiler olabilir.
1. Şok ve İnkar
Kanser teşhisi konduğunda, kişi genellikle şok ve inkar yaşar. Bu, hastalığın gerçekliğini kabul etmekte zorluk çekme veya olumsuz duyguları bastırma şeklinde kendini gösterebilir.
2. Korku ve Endişe
Kanser, yaşamı tehdit eden bir hastalıktır ve bu nedenle hastalar genellikle korku ve endişe yaşarlar. Gelecekle ilgili belirsizlik, tedavi sürecinin zorlukları, yaşam kalitesi ve hayatta kalma şansı gibi konular endişe kaynağı olabilir.
3. Depresyon ve Üzüntü
Kanser teşhisi, hastada depresyon, hüzün ve umutsuzluk hissi yaratabilir. Tedavi süreci boyunca yaşanan zorluklar, yaşam tarzında yapılan değişiklikler ve hastaların sağlıklarını kontrol etmek için düzenli olarak doktorlarla etkileşimde olmalarının gerekliliğinden dolayı depresyonu tetikleyebilir.
4. Öfke ve Hiddet
Kanser teşhisi, kişide öfke ve hiddet duygularını tetikleyebilir. Bu duygular, hastalığın neden olduğu hayat değişikliklerine, sağlık sistemi veya başkalarına yönelik kızgınlığa yol açabilir.
5. Anksiyete ve Uykusuzluk
Kanser hastalarında anksiyete bozuklukları sıkça görülebilir. Bu durum uyku sorunlarına, huzursuzluğa ve sürekli endişe haline neden olabilir.
6. Değersizlik Hissi
Kanser hastaları, hastalıkları nedeniyle özgüven kaybı yaşayabilirler. Vücut imajıyla ilgili endişeler, fiziksel değişiklikler ve bağımlılık durumları bu hissiyatı artırabilir.
Bu duygusal tepkilerin yanı sıra, kanser hastalarının aileleri ve yakın çevresi de büyük bir duygusal stres yaşayabilirler. Destek ve anlayışın sağlanması hastaların tedavi sürecini daha iyi yönetmelerine yardımcı olabilir. Bu da kanser tedavisinin başarı şansını ve hastanın yaşam kalitesini artırabilir.
Bununla birlikte, bazı kanser hastaları, stresle başa çıkmak için yeme bozuklukları, alkol ve madde kötüye kullanımı veya diğer olumsuz davranışlara başvurabilirler. Bu nedenle, kanser hastalarına uygun psikolojik desteğin sağlanması önemlidir ve birçok kanser tedavi merkezi, psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları gibi uzmanları içeren bir takım yaklaşımı benimsemektedir.
Kanser riskini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da sağlıklı bir beslenme ve yaşam tarzı benimsemek kanser riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
https://www.cancer.gov/about-cancer/understanding/what-is-cancer#:~:text=Cancer is a disease in,up of trillions of cells. Erişim Tarihi: 09.05.2023
https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/adult-health/in-depth/cancer-prevention/art-20044816 Erişim Tarihi: 09.05.2023