İnsanların yaklaşık olarak %15’i kan verirken bayılırken, çocukların %30’su ise kan görmekten korkmaktadır. Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Jon Sanford, kan görmeye karşı gösterilen bu farklı tepkinin, türümüzün popülasyonunun sadece %3-4 arasında görüldüğünü belirtmektedir.

Kan Tutması  (Hemofobi) Nedir?

Kan gördükten sonra veya kanla ilgili konuşmalar esnasında kendinizi huzursuz ve gergin hissediyor musunuz? Kan ilgili bir işlemden geçmek sizi kaygılandırıyor mu?

Bu durum özel bir fobi türü olan kan fobisidir. Kan görme, kan ile ilgili bir şey duyma veya kan ile ilgili bir düşünce ile ortaya çıkmaktadır. Kan korkusu yaşayan insanlar, kan konusunda huzursuzluk duyarlar. Kan görmekten veya kanın dâhil olabileceği bir test yaptırmaktan aşırı bir korku duyarlar.

Kan görünce bayılma durumu bir çeşit vazovagal tepkidir. Aslında parasempatik sistemin, yani “ye” ve “dinlen” sisteminin bir parçası olan bu sinir; aç ve susuz kalma, uzun süre ayakta kalma, aşırı gülme, ani korkma veya kan görme gibi olağandışı bir durum karşısında, kan basıncının ve kalp atışının düşmesine neden olur. Vazovagal yanıt nedeniyle baş dönmesi veya göz kararması yaşayabilirsiniz. Ani bir terleme atağı ve bayılma görülebilir.

Kan Tutmasının (Hemofobi) Nedenleri Nelerdir?

Hemofobi genel olarak kanla ilgili geçmişe dayanan olumsuz bir deneyimden kaynaklanmaktadır. Travmatik kaza geçirmiş olmak, çok fazla kan kaybı geçirmiş olmakta bu durumun oluşmasını etkilemektedir.

• Genetik: Bazı insanların diğer insanlara göre fobi geliştirme olasılığı daha yüksek olabilmektedir. Kalıtsal etkenler sonucu kan korkusu gelişebilir. Hemofobi vakalarının birçoğu kalıtsal kökenlidir.
• Endişeli Ebeveynler: Küçük yaşlarda çocuklar etrafındaki kişilerden görerek veya duyarak bir nesneden veya hayvandan korkmayı öğrenebilirler. Çocuk babasının kandan korktuğunu görürse kişide de kan korkusu gelişebilir.
• Aşırı Korumacı Aile: Bazı aileler çocuğunu yetiştirirken aşırı temkinli ve korumacı olabilirler. Fakat bu çocuk için olumsuz sonuçlar doğurabilir; kişiliğin, mizacın oluşmasını engelleyebilir. İleriki yaşlarda da fobilerin gelişme riskini arttırır.
• Travmatik Olaylar: Daha öncesinden kan ile ilgili işlemler ağrılı, sancılı bir şekilde geçmişse, kişi büyük bir kaza geçirdiyse kan alma durumunda korku gelişebilmektedir.

Kan Tutmasının (Hemofobi) Belirtileri Nelerdir?

Belirtilerin ortaya çıkması için kan ile direkt temas etmek önemli değildir. Kan görmek, kan ile ilgili konuların geçmesi ve televizyonda kan görmekte belirtileri ortaya çıkarabilmektedir.

Kan tutmasının fiziksel belirtileri şunlar olabilir:

• Nefes alma güçlüğü
• Kalp atış hızında artış
• Göğüste daralma veya göğüste ağrı
• Titreme ve terleme
• Baş dönmesi
• Bulantı hissi
• Gözün kararması
• Vücut ısısında artış veya azalma

Kan tutmasına bağlı olarak duygusal belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar;

• Yaygın endişe hali
• Aşırı panik duygusu
• Kanın bulunduğu alandan kaçmak için çok büyük bir ihtiyaç duymak
• Kontrolünü kaybetme
• Bayılacakmış gibi hissetmek
• Kan korkusu nedeniyle güçsüz hissetmek

Kan Tutması (Hemofobi) Nasıl Tedavi Edilir?

Kan korkusu kişide ciddi endişe ve paniğe neden oluyorsa, zaman geçtikçe korku daha da artıyorsa, tıbbi tedavi işlemlerinin aksamasına neden oluyorsa tıbbi yardım alarak bu korkunun üstesinden gelmeniz gerekmektedir. Fobinin aşılması için terapist yardımı alınabilir. Maruz kalma terapisi, Bilişsel davranışçı terapi, ilaç tedavisi, gevşeme egzersizleri ve gerilim uygulaması kan tutma fobisinde kullanılan tedavi yöntemlerindendir.

Yapılan çalışmalara göre uygulanan tedavi yöntemleriyle hastaların birçoğunun kan tutma korkusunu aştığı, kana rahatlıkla bakabildikleri gözlemlenmiştir.