Multipl myeloma, bağışıklık sistemimizin plazma hücrelerini etkileyen kanserler arasında çok fazla karşımıza çıkmaktadır. Beyaz kan hücresi plazmalarında başlayan bir kanserdir.
Multiple myeloma olan bireyler de %80 oran da Bence Jones proteini tespit edilmektedir. Bu protein bize tanıda çok yardımcıdır.
Bence-Jones Proteini Nedir?
Bence Jones proteini ilk olarak Londra’da bulunmuştur. Dr. Watson ve MacIntyre 1845 yılında tespit etmişlerdir. Onlara başvuran hastanın göğüs, sırt ve pelvis bölgesinde nedensiz ağrı vardı. İki doktorun idrar analizi yapması sonucunda nitrik asit ilavesi ile çökmüş bulunan bir madde buldular. İlk karşılaştıklarında ‘albümenin sulu deutoksidi’ adını verdiler.Hasta öldükten sonra yapılan incelemelerde elde edilen bulgular şaşırtıcıydı. Hastanın göğüs kemiğinde ve omurlarında ciddi bir yumuşaklık ve kırılganlık tespit edildi. Kemikte çok sayıda boşlukların olması dikkat çeken diğer bir ayrıntıydı.
Bence Jones proteini olarak adlandıran ise 1880 yılında Fleischer adında bir doktordur. Daha sonra pek çok çalışma yapılmıştır.
En sonunda Bence-Jones proteininin kemik iliğini ilgilendiren hastalıklarda da idrarda saptanan bir protein olduğu ortaya çıktı.
Bence-Jones Protein Testi Nedir?
Genel olarak pek çok hastalıkta idrar testi çok önemlidir. Hastalık durumunu idrardan saptamak bazen bizi direk hastalığa götürür.
Sağlıklı insanın idrarında yer almayan bu protein bizim hastalığı saptamamızda önemlidir. Myeloma durumunda ise tanı koymak için en önemli test idrar testidir. İdrar testinde bu proteini saptamak bizim işimizi kolaylaştırır.
Bence-Jones Protein Testi Neden Kullanılır?
Enfeksiyonla savaşan hücreler etkisiz kaldığında bu protein ortaya çıkar. Bu proteinin vücutta nasıl bir işlevi olduğu detaylı bilinmemektedir. Son araştırmalarla beraber bu proteinin myelomda ortaya çıktığı bilinmektedir. Ayrıca araştırmacıların yaptığı son çalışmalar bu proteinin lenfoma da ve Waldenstrom makroglobulinemi de dahil olmak üzere diğer lenfomalarda da görüldüğü tespit edilmiştir.
Bence-Jones Protein Testi Kimlere Yapılır?
Multipl myelom olabileceği durumlarda bu test yapılır. Belirtileri sırasıyla,
- Bilinç bulanıklığı
- Baş dönmesi
- Bacaklarda şişlik ve güçsüzlük
- Enfeksiyon durumları
Özellikle sırt, kalça ve kafatasında kemik ağrıları görülür.
Kanda bakacağımız bulgular ise,
- Kalsiyum seviyelerinin yüksekliği,
- Düşük trombosit seviyesi
- Düşük kırmızı ve beyaz kan hücreleri
Tüm bunların tespit edilmesi için; böbrek testi, MR ve röntgen yapılmalıdır.
Bence-Jones Protein Testi Nasıl Uygulanır?
İdrar testinin öneminden bahsetmiştik. 24 saatlik idrar toplanır. 24 saatlik olmasının nedeni ise idrarın bileşenlerinin gün içinde değişmesidir. İlk idrar toplanmaz sonraki idrarlar toplanır. Numune soğuk ortamda saklanmalıdır. Kişi kullandığı vitaminleri, ilaçları, takviyeleri doktoruna bildirmelidir. Çünkü bunlar sonuçları etkileyebilir.
Bence-Jones Protein Testinin Sonuçları Ne Anlama Gelir?
İdrar testi önemlidir. Ancak %100 kesinliği yoktur. Ayrıca bu protein, MGUS durumunda da yani sebebinin bilinmediği artan plazma proteinlerinin anormalleşmesiyle değişkenlik gösteren bir durumda da ortaya çıkmaktadır. Bu durum kanser değildir. Bu hastalıkta da Bence-Jones proteini görülür.
Bu protein herhangi bir semptom vermez. Ancak teşhisi hastalığın tedavisi açısından önemlidir.
Son olarak bu proteinin pek bilinmediği için uzun vadeli teşhis ve tedavisi son derece önemlidir.
Ramakrishan,N Jialal,I (2020).Bence-Jones Proteini.StatPearlsPublishing.
Sewpersad,S Pillay,T(2020). Historical perspectives in clinical pathology: Bence Jones protein-early urine chemistry and the impact on modern day diagnostics.Journal of Clinical Pathology.
Kaplan,J Horowitz,G(2011). Twenty-four-hour Bence-Jones protein determinations: can we ensure accuracy? Arch Pathol Lab Med,135(8).