Hastane Acil Kodları tüm dünyada çeşitli acil durumlar ile ilgili ortak bir dildir. Acil Kodlar örneğin renkler: mavi kod, pembe kod gibi, sayılar: kod 10, 20, 66 gibi uzman müdahalesi gerektiren olaylarda hızlı müdahale imkânı veren ve haberdar olmalarını sağlayan genel uyarı durumlarıdır. Acil kodların asıl amacı olay anında en kısa sürede yapılması gerekenler için ortak bir kurum anlayışı sağlamaktır. Kod durumları genellikle renk isimleri kullanılır.
BEYAZ KOD (GRİ KOD) 1111
Hastanede hasta/hasta yakını, personel ve sağlık çalışanlarının başına gelebilecek, fiziksel, sözel saldırı ve cinsel taciz durumlarında güvenlik personelinin hızlı bir biçimde durumun bildirilmesi ve olay yerine yönlendirilmesi amacıyla kurulmuş bir sistemdir. Bazı yerlerde GRİ kod olarak da adlandırılır.
MAVİ KOD 2222
Dünyada aynı acil durum için aynı rengin kullanıldığı tek renkli koddur. Acil tıbbi müdahaleye ihtiyaç duyan hastalar, hasta yakınları ve tüm hastane personeline kısa sürede müdahale edilmesini sağlayan acil durum yönetim aracıdır. Genellikle, oluşturulan bir çağrı sistemi aracılığıyla sağlık çalışanı tarafından verilen kod ile sorumlu ekibin müdahaleyi başlatma, gerçekleştirme ve sonlandırma amaçlı bir sistem olarak ifade edilmektedir. Başka bir ifadeyle, temel yaşam desteğinin güvence altına alınma sürecidir. Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının geriye dönüşü mümkün olmayacak şekilde zarar görmemesi amacıyla müdahale sadece 2-5 dakikalık sürede bulunur.
Mavi Kod ekibi; hastanede Kardiyopulmoner resüsitasyon (KPR) konusunda deneyimli ve eğitimli uzman hekim ve hemşirelerden oluşan müdahale ekibidir.
Mavi Kod Ne Zaman Kullanılır?
- Acil müdahale gerektiren, kalp veya solunum durması durumlarında kullanılır.
- Mavi Kod durumu sırasında yapılacakların ve sorumlulukların tespiti için hastanenin Mavi Kod Prosedürü bulunur. Örneğin Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesin de en yakın telefondan 2222 tuşlanıp telesekreter çıktıktan sonra 1 tuşuna basılıp kapatılır ekip ulaştıktan sonra tekrar aynı işlem yapılıp 2 tuşuna basılıp çağrı sonlandırılır.
- Müdahalenin etkin olabilmesi için hastanenin Mavi Kod Noktaları’nda acil müdahale ekipmanları bulunur.
- Uzmanlara hızlı ve etkin bir şekilde bildirilebilmesi ve olay kayıtlarının kolayca tutulabilmesi için genellikle teknolojik bir Mavi Kod Sistemi kullanılır.
Ulusal terminolojinin gelişimi ve uygulamanın genelleşmesi amacıyla Sağlık Bakanlığınca “2222” no’lu telefon aktivasyon çağrı sisteminin kullanılması uygun görülmüştür.
PEMBE KOD 3333
Bebek ve çocuklara yönelik olabilecek olan kaçırma, kaybolma ve benzeri durumlarda güvenlik personeline durumu bildirmeye yarayan koddur.
Hastanede tedavi için bulunan bebek ve çocuk kaçırma olayı gerçekleştiğinde veya şüpheli bir durum meydana geldiğinde en yakın telefondan 3333 tuşlanır. Santrale olay yeri bildirilerek PEMBE KOD anonsu istenir.
Güvenlik ekibinin olay yerine intikali gerçekleşir ve hastanenin giriş-çıkışlarında kontrollü geçiş uygulanarak önleyici müdahalelerde bulunulması sağlanır.
KIRMIZI KOD 4444
Hastanede meydana gelebilecek bir yangın durumunda güvenlik personelinin durumdan haberdar edilmesi ve olay yerine yönlendirilmesini amaçlar.
Santral görevlisi, arayan kişiden olayın nerede meydana geldiğini, yangının tahmini büyüklüğünü vb. konularda detaylı bilgi aldıktan sonra KIRMIZI KOD çağrısı yapar: Kırmızı Kod! Kırmızı Kod! Yer 1 nolu ameliyathane salonu gibi. Çağrıyı yapan santral görevlisi daha sonra hastane müdürü, başhekimi konu hakkında bilgilendirir.
TURUNCU KOD 5555
Kimyasal veya zararlı madde sızıntısı durumunda korunmayı amaçlar.
- Uzun süreli ve hastanenin işleyişini olumsuz etkileyecek teknik arızalar (uzun süreli elektrik ve su kesintileri, jeneratör arızaları, kazan patlamaları vb. teknik arızalar)
- Zararlı kimyasalların çevreye yayılması
- Enfekte materyallerin çevreye yayılması
Bazı kodlar dahili numaraları ile hastanelerde değişiklik gösterebilir.
Acil Durum Kodları Bilgilendirme Klavuzu. (29.01.2022). cevrehastanesi.com.tr: http://cevrehastanesi.com.tr/upload/dosyalar/aftrhb01-acil-durum-kodlari-bilgilendirme-rehberi_20170123123715.pdf adresinden alındı
Bengü Özütürk, N. M. (29.01.2022). Mavi Kod Uygulama Sonuçlarının Değerlendirilmesi. Google Akademi: http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_11040/204-208.pdf adresinden alındı
Hastanede Acil Kod Sistemi. (29.01.2022). Hastanede Acil Kod Sistemi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Hastane_acil_kod_sistemleri adresinden alındı
Yazının içeriği çoğu hastanede uygulanandan çok farklıdır. Sadece alıntılanmış hastanenin prosedürüne göre o hastanenin uygulamasıdır. Bu kodlar tüm uygulamalarda numaraları aynı ancak çağrı metodları farklıdır.
Kırmızı kodun amacı güvenliği haberdar etmek değil hastanenin heryerine yangını haber vermek ve planlı tahliye başlatmaktır. Mavi kod ekibi en geç üç dakika içinde ulaşmalıdır gibi standartlar vardır. Beyaz kod hiçbir standartta gri kod diye geçmez geçiyorsa amacı farklı olur vb.