Gebelerde Sık Rastlanan Preeklemsi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Merhabalar,

Bu sizler için ilk yazım. Bu yazımda sizlere gebelik döneminde sık rastlanan preeklemsi ile ilgili bilgiler vermeye çalışarak sizlerde farkındalık oluşturmaya çalışacağım. Bu farkındalık neden önemli? Çünkü preeklemsiyi erken fark etmek erken müdahale şansını artırır ve gebeliğinizin daha sağlıklı ilerlemesine neden olur.

Hadi başlayalım.

Preeklemsi Nedir?

Gebeliğin neden olduğu hipertansiyon, sadece gebelikte, doğum esnasında ve doğumdan sonra ortaya çıkan devamlı ilerleyen bir hastalıktır. Düzenli bir şekilde tedavisi edilmezse ölüme bile yol açabilir.

Preeklemsi: Hipertansiyona, ödem ve proteinüri ( idrarda aşırı protein) eşlik etmesiyle oluşan ciddi bir rahatsızlıktır genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra başlar ve halk arasında gebelik zehirlenmesi olarak bilinmektedir. Gebelikte ölçülen tansiyonun 140/90 mm/hg ve üzerinde çıkması ve ardından 4 ‘er saat aralıklarla ölçülen tansiyonun en az ikisinin yüksek çıkmasıyla yüksek tansiyondan bahsedilir.

Preeklemsi hafif ve şiddetli preeklemsi olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Hafif preeklemsi poliklinik muayeneleri ile takip edilerek kontrol altında tutulabilirken, şiddetli preeklemside kesin çözüm doğumdur.

Preeklemsi erken tanı koyulduğu zaman tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır ancak geç kalındığında ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.

Preeklemsi Neden Olur?

Hamileliğin ilk oluştuğu sıralarda plasentanın anormal yerleşiminden ötürü salgılanan faktörlerin neden olduğundan bahsedilmektedir. Preeklemsiyi oluşturan risk faktörlerinden bazıları da şunlardır;

• Annenin yaşının küçük olması veya 40 yaş üzeri olması,
• Annenin iki gebeliği arasında 2 yıldan az veya 10 yıldan fazla zaman olması,
• Annenin önceki gebeliğinde preeklemsi sorunu yaşamış olması,
• Çoğul gebelik olması,
• Diyabet hastalığı varlığı,
• Obezite,
• Bebeğin tüp bebek olması,
• Annede migren hastalığı varlığı,
• Ailede preeklemsi öyküsünün olması,
• Hipertansiyon ve böbrek hastalığı öyküsü varlığı preeklemsi açısından risk faktörüdür.

Preeklemsi Belirtileri Nelerdir?

• Geçmeyen ve uzun süren baş ağrısı
• Ani kilo alımı
• Görmede ani oluşan bozukluk, bulanık görme
• Üst karın bölgesinde ve omuzlarda ağrı olması
• Baş dönmesi (özellikle gebeliğin ikinci yarısında)
• Ani oluşan mide bulantısı ve kusma
• Nefes almada zorluk
• Özellikle yüz ve ellerde ani şişliklerin oluşması
• Az idrara çıkma, vücutta sararma, karaciğer fonksiyonlarında bozulma,
• Halsizlik
• Bilinç bulanıklığı, unutkanlık
• Uykuya eğilim
• Nadir olarak gebelikte poliklinik muayenelerine hiç gitmemiş annelerde kriz/ nöbet şeklinde ortaya çıkabilmektedir.

Preeklemsi Tedavisi Nasıl Olur?

• Preeklemside kesin çözüm bebeği doğurmaktır. Hafif preeklemsi düzenli kontroller ve tansiyon takibi ile 37. haftaya kadar takip edilebilirken şiddetli preeklemside kesin çözüm doğumdur bebek akciğer gelişimi açısından uygun haftaya ulaştığında yani 34. hafta ve üzeri haftalarda kortikosteroid kullanılarak doğum yapılabilir.
• Preeklemsili bir anne doğum esnasında yakından takip edilmelidir, tansiyon her dört saatte bir, yükselmeye başlamışsa daha sık aralıklarla kontrol edilmektedir. Tansiyon hep aynı koldan ve aynı pozisyonda ölçülmelidir.
• Aldığı – çıkardığı takibi yakından izlenir.
• Özellikle el, yüz, göz ve sakrum bölgesindeki ödeme dikkat edilerek ödem değerlendirmesi yapılır.
• Anne sol yana yatırılarak hem plasentaya hem de böbreklere giden kan akımının artması sağlanır.
• Baş ağrısı, reflekslerde artış ve görme belirtileri gibi merkezi sinir sistemi irritabilitesine ilişkin belirtilere dikkat edilir.
• Preeklemsi ile ilgili kan akımındaki azalma FKH ( fetal kalp hızı) ‘ yi etkileyebileceğinden FKH yakından izlenir.
• Preeklemsi belirtileri doğum esnasında ciddileşebilir bu durumda tansiyon, ödem ve proteinüri (idrarda aşırı protein) daha sık aralıklarla kontrol edilir.
• Anne sakin bir odada yatak istirahatine alınır. (Taşkın, 2016, s. 366)