Doğrudan cihazınızda gerçek zamanlı güncellemeleri alın, şimdi abone olun.
Yapılan işlerden endişe duymak her zaman o işi bilmediğin veya deneyimsiz olduğumuz anlamına mı gelir?
Peki ya endişe duymak nedir?
Önce buna odaklanalım. Endişe sonucu belli olmayan ancak olumsuz sonuçlanacağına inanılan gelecek olaylar hakkındaki duyum olarak tanımlanabilir.
Endişeli olmanın belirtileri nelerdir?
- Kan basıncının ve kalp atışının artması,
- Kas gerilmesi,
- Ürperme,
- Gözbebeklerinin büyümesi,
- Derinin solması ya da kızarması,
- Sürekli elini ovuşturma,
- Terleme,
- Sık tuvalete gitme,
- Öğürme, geğirme, kusma,
Soruya cevap vermek istiyorum.
Endişeli olmak her zaman o işi yapamadığımız, bilmediğimiz anlamına gelmez.
Kimi zaman gerçekten yapmak istemezsin ama yapman gerekir. Böyle bir durumda birçok insan tarafından gözetleniyorken rahat olamazsın ve bu da aynı ölçüde endişeli olmanı tetikler. Bu düşünce çevremizdekilerin bize hissettirdiği, zorla dayattığı bir düşüncedir.
Örneğin bir sınava giriyoruz. Ailemiz yanımızda ve sürekli “Sakin ol, evet sen yaparsın” diye kendilerince bizi rahatlatmaya çalışıyorlar. Oysaki kendi içlerindeki endişeyi, korkuyu bize empoze ediyorlar.
Çevremizdeki insanların bu tür kritik anlarda bize karşı yaklaşımlarındaki duygusal değişimleri, daha spesifik bir ifadeyle endişeli olma durumları biz fark etmesek de bilinç altımıza yerleşebilir. Ve böyle bir durumda bizim de endişelenmemize veya strese girmemize sebep olur. Her ne kadar farkında olmasalar da olmayan duyguları harekete geçiriyorlar çoğu zaman.
Bir örnekle daha olaya bakalım.
Uzun süredir ailesinin yanında kalmış bir bireyin aniden şehir dışına, daha önce yaşamış olduğu ortamdan uzak başka bir yere çalışmak için gitmeye karar verdiğini ailesine söylerse, aile bunu olumlu karşılayıp bireyi desteklerse, kişi duyduğu endişeyi de tamamen gidermese de çoğunu gidermiş olur. Lakin tam tersi bir tepki alırsa verilen kararın senin için doğru veya yanlış olduğunu görene kadar duyulan endişe duygusu bir çığ gibi büyür. Her ne kadar yeni şeyler yapmaktan, görmekten endişe duysak bile kendimizi geri çekmemeliyiz.
Aslında duygularımız hayatımızda sınırlarımızı belirler endişeli olma durumu ise sosyal yaşantımızdaki özgürlüklerimize ket vurur. Stresten ve endişeden arınmış hayat bireyin hayatındaki dönüm noktalarında risk almak için vardır. Şair Horatius’un dediği gibi “Korkularına boyun eğen özgürlüğüne sırt çevirir.”
Her zaman olumsuzluklar üzerine odaklanmış ve mantık üzerine kurulu olan beynimizi olumsuz düşüncelerden uzak tutmalıyız. Stres ve endişeyi kontrol edemeyen bireylerde ise tıp literatüründe farklı tedavi yöntemleri mevcuttur. Bunu farklı şekillerde yapabiliriz:
Psikoterapi
Bilişsel Davranışsal Terapi (BDT), zihin ile ilgili rahatsızlıkların tedavisi amacıyla başvurulan teknikler arasında etkinliği ile ön planda olan bir terapi şeklidir. Hedef odaklı bir terapi şekli olan bilişsel davranışsal terapide hekim kişinin, temel şikâyeti olan durumun altında yatan inanışlarının ve düşünce paternlerinin farkına varmasını amaçlar.
Böylelikle kişi yeni davranışsal yetenekler geliştirebilir ve endişe kaynağı oluşturulabilecek durumlara karşı kendisini hazırlar hale getirebilir.
Farmakoterapi
Kaygı bozukluğunun tedavisinde birçok türde ilaçtan faydalanılabilinir. Seratonin adı verilen nörotransmitter üzerinden etki gösteren SSRI ve SNRI grubu ilaçlar, trisiklik antidepresanlar, benzodiazepinler, busiprone ya da santral etkili beta blokör ilaçlar, kaygı bozukluğunun ilaç ile tedavisi amacıyla hekim tarafından reçetelendirilebilecek ilaçlar arasında bulunur.
Ancak insanlarla iletişim kurarak onlara samimi davranıp yalnız olmadıklarını hissettirirsek farmakolojik çözümlere gerek kalmadan bireyin endişelerinden kurtulmak mümkün. Özellikle bulunduğumuz çağa bakarsak samimi davranan insanlara rastlamak zor. Güven duygusunu aldığımız anda her şey daha kolay ve güzel bir şekilde ilerleyecektir.
Bütün bu tedavi yöntemleri insanların birbirleriyle sağlıklı bir iletişim kurduğu ve sevgi bağı geliştirdiklerinde tedavi süreçlerinin olumlu yönde ilerlemesine yardımcı olacaktır.