Enneagram Kişilik Tiplerinin Bireyler Üzerindeki Etkisi Nedir?

Bugün sizlere benim de ismini duyduğum an ilgimi çeken, yurtdışında iş başvurularında kişilere uygulanan ve bireylerin kişilik yapısında temel oluşturan Enneagram tiplerinden bahsetmeye çalışacağım. Şimdiden tüm okurlara keyifli okumalar dilerim.

İnsanoğlu tarihsel süreç içerisinde gelişim gösterirken duygu, düşünce ve davranış olarak birbirinden ayrışmalar göstermiştir. Bireyin davranışlarının açıklanması hususunda kişilik ve mizaç kavramları karşımıza çıkmaktadır.

Mizaç kişiliği etkileyen dinamik faktörlerin bir kısmı iken, kişilik ise tutum ve davranışları etkileyen etmenlerin tümü olarak ifade edilmektedir. Bireysel olarak mizaç özelliklerimiz kalıtsal olarak bize aktarılırken, kişilik özelliklerimiz ise doğuştan gelerek baskın olan özelliklere yönelik gelişime açık şekilde bireysel olarak etkilerini göstermektedir.

Enneagram kişilik tipleri de bireyin dünyayı anlaması, dünya görüşü geliştirmesi, kendini ve çevresini keşfetmesi ve bireysel olarak büyümesi yönünde imkân sağlamaktadır.

Enneagram terimi Yunanca’da  ‘’ennea’’ dokuz, ‘’grammos’’ nokta anlamına gelerek dokuz nokta anlamını ifade etmektedir. Enneagram kişilik tipi dokuz köşeli yıldız sembolüyle açıklanırken her bir yıldızın farklı kişilik özelliği ifade ettiği belirtilmiştir.

Enneagramın bireylerin beyinlerindeki sinir dokusunda doğal bir kodlamanın açıklaması olduğu ifade edilir. Bu kodlama neticesinde kişinin gösterdiği tutum ve davranışlar ortaya çıkmaktadır. İnsanların olaylara ve durumlara karşı geliştirdikleri karar verme mekanizması üç faktörden oluşmaktadır. Duygu, içgüdü ve zihinden oluşan bu üç merkezin üçer alt başlığı olmasıyla birlikte toplam dokuz kişilik tipi karşımıza çıkmaktadır.

• Duygu merkezi: Tip2: Yardımsever, Tip3: Başarı, Tip4: Özgün

• İçgüdü merkezi:Tip8: Meydan okuyan, Tip9: Barışçı, Tip1: Mükemmeliyetçi

• Zihin merkezi: Tip5: Araştırmacı, Tip6: Sorgulayıcı, Tip7: Maceracı

Tip1 Mükemmeliyetçi

Hedefleri ve ilkeleri vardır. Öz kontrollü, mükemmelliği arayan bireyler olmaların yanında yeni ve farklı fikirlere açıktırlar.

Tip2 Yardımsever

Cömert, etrafındaki bireyleri memnun etmeye çalışan ve diğer kişilerle arasındaki dengeyi sağlarken empati kuran merhamet gösteren kişilerdir.

Tip3 Başarı

Dikkat çeken, hırslı ve kusursuzluğu arayan bireyler oldukça yüksek enerji me motivasyona sahip olmakla birlikte gelişim ve değişime fazla önem verirler.

Tip4 Özgün

Değişken, kendilerine dönük bir yaşam tarzı benimsemelerine rağmen etrafındaki kişilerle olumlu ilişkiler geliştirerek çözüm odaklı ve pozitif tutum sergilerler.

Tip5 Araştırmacı

Yeniliklere açık ve sezgisel odaklı yaşayan bireyler yeni fikirler üreterek bilime yönelme eğilimlidirler. Ayrıntılara takılırlar ve kuruntulu yapıya sahiptirler.

Tip6 Sorgulayıcı

Kendilerine yetebilen, verilen söze önem veren, bulundukları yere ait olma hissiyatı içinde olan ve oldukça fedakâr yapıya sahip bireyleri oluşturur.

Tip7 Maceracı

Farklı alanlara karşı ilgisi olan, anlık kararlarla yaşayan, gayet neşeli ve eğlenceli kişiler olmalarının yanında problem çözümünde tüm çabayı gösterirler.

Tip8 Meydan Okuyan

Özgüven sahibi ve kararlı yapıya sahiplerdir. Girişimci, macera tutkunu olan bireyler çekinmeden risk alırlar, kendilerini savunma konusunda çekinmezler.

Tip9 Barışçı

Prensip ve amaç sahibi olan bireyler, sevgi dolu bir yapıya sahiptirler. Çatışmalardan uzak dururlar ve farklılıklara karşı hoşgörü ve saygı içerisinde olurlar.

Yukarıda gruplandırarak bahsettiğim kişilik tiplerinde kişide bulunan duygu merkezi hissetme fonksiyonuna, içgüdü merkezi varlığını koruma fonksiyonuna ve zihin merkezi ise kişinin düşünme fonksiyonuna sahiptir. Bireyde kişilik tiplerinden hangileri baskınlık gösteriyorsa ya da oluşan duruma yönelik geliştirilen tutum göre kişi davranış sergilemektedir. Birey her durum için içerisinde bulunduğu mevcut tipin olanakları ile baş edemez ve bu durumda dokuz yıldızlı sembolün diğer farklı uçlarına doğru gitmeye başlar. Normal yaşantısından daha fazla stresle karşı karşıya geldiğinde birey stres noktasına geçerken, duygusal anlamda yoğunluk yaşadığında duygu noktasına geçer.

Buradan hareketle Enneagram kişilik tipleri bireye özgü nitelikte olup yaşantıyı etkilerken, tutum ve davranışların gelişmesinde kilit rol oynamaktadır.

Komassi’nin çalışmasında Enneagram Tip1 ve Tip5 kişilik tiplerinin cinsiyetlere göre farklı tutum ve davranışlar sergilediğini öne sürmüştür. Makas Oral’ın araştırmasında Enneagram Tip4 kişilik tipinin gelecek zaman içerisinde depresyon gelişimi için yakından takip edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Coşkun çalışmasında ise Enneagram kişilik özelliklerinin %95 güven oranında yatırımcı tutum ve davranışlarında olumlu anlamda değişiklik gösterdiğini ortaya koymuştur. Bununla birlikte yurtdışında işe alım süreçlerinde de Enneagram kişilik testlerinin uygulandığı ve sonuçlarına göre yönlendirmelerin yapıldığı belirtilmiştir.

Yazımı burada sonlandırırken, tüm okurlara bireysel kişilik havuzlarında kendilerini bulabildikleri mutlu, huzurlu ve başarılı günler diliyorum.

Sağlıcakla kalın.