Merhabalar,
Emziren annelerden birçok soru alıyorum. Bu soruların değerli olduğunu düşündüğümden bu yazıyı kaleme aldım. Bu yazımda emziren annelerin emzirme hakkında akıllarını kurcalayan soruların cevaplarını veriyorum.
1. Yetersiz süt algısı: Bebeğim yeterince besleniyor mu?
Sevgili anneler; hamilelik, doğum, lohusalık, bebek bakımı ve emzirme gibi süreçlerden geçerken önceliğimiz hep bebeğimiz oluyor. Emzirme anneliğin en güzel süreçlerinden biri ve anne sütü en güzel mucizelerden. Bu süreçte aklımızda dönüp dolaşan yüzlerce soruya herkesten bir cevap alıp kafa karışıklığı yaşıyoruz. Bu sorulara birlikte bakalım, aklınıza yine takılan soru olursa benimle paylaşabilirsiniz cevaplamaktan mutluluk duyarım.
2. Yetersiz süt algısı: Bebeğim yeterince besleniyor mu?
Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra onu güzelce büyütmek ona yeterli gelmek için her türlü yolu deniyorsunuz. Özellikle onu emzirme konusunda etrafınızdaki bütün insanlar sizi yönlendirmeye ve size birbirinden farklı fikirler vermeye başlarlar. Bebeğinizin gelişimini ve hareketlerini takip ederek onun yeterince beslenip beslenemediğini kolayca anlayabilirsiniz.
Emziren annelerin çoğu yeterince süt üretemediklerini veya bebeklerinin yeterince süt alamadıklarını düşündükleri için ek gıdaya başladıkları ya da emzirmeyi tamamen bıraktıkları görülmektedir. İşte buna yetersiz süt algısı olarak bakılmakta ve gerçekten sütün yetip yetmediğini nasıl anlaşılacağı ve neler yapılması gerektiğini inceleyelim.
Annelerin sütlerini yetersiz olarak algılamalarının iki nedeni var. Birincisi bebeklerinin davranışlarını yanlış yorumlama. İkinci olarak emzirebilme yeteneklerine güven duymamaları. Bebek davranışlarından en sık yanlış yorumlanan ağlamalarıdır. Anneler bebeklerinin ağlamalarına duyarlı oldukları için yetersiz süt algısına kapılırlar.
Yetersiz süt algısına sebep olan diğer faktörlere de bakalım.
Yapım azlığı: Emzirmeye geç başlama, sık ve etkili emzirmeme, gece emzirmeme, kısa emzirme, memeye kötü yerleşme, emzik/biberon/ek besin/formula verme gibi nedenlerden dolayı bebeğin memeyi boşaltamaması sonucu süt yapımı azalır.
Psikolojik faktörler: güven azlığı, yorgunluk, endişe, tükenmişlik, anksiyete doğrudan süt salgılama refleksine etki eder. Anne bebekle yeterince ilgilenmesine rağmen psikolojik olarak desteklenmediğinde bu algıya çabucak kapılabilir ve dikkat edilerek anne özellikle eşleri tarafından desteklenmeli.
Alım azlığı: annenin yeterli sütü olduğu halde bebeğin memeyi yeterince boşaltamamasının nedenleri:
- Memeye iyi yerleşememe
- Emzirmenin kısa, seyrek veya acele yapılması
- En sık yapılan hatalardan bebek memede uyuduğu zaman doyduğunu düşünüp uyumaya bırakılır kısa bir süre sonra bebek yeniden aranıp, ağlar. Bebekler uyurken de emme refleksine sahiptirler.
- Son sütü almadan memeden ayrılma
- Hastalık veya prematüre nedeniyle etkin emememe.
Anne Sütünün Yetmediğini Gösteren Yanıltıcı ve Güvenilir Belirtiler
Bebeğin Yeterli Büyümesine Karşın Emziren Anneleri Yetersiz Süt Algısına Yönlendiren Yanıltıcı Belirtiler
- Bebeğin huzursuz olması – sık sık ağlaması
- Yüksek miktarda süt sağamamak
- Memelerin yumuşamış hissedilmesi
- İki emzirme sırasında memelerden süt sızmaması
- Bebeğin daha sık emmek istemesi
- Bebeğin emme süresini azaltılması
- Tokluk ipuçlarının yanlış yorumlanması
- Süt inme refleksini hissedememek
- Memelerin küçük olması
Anne Sütünün Yetmediğini Gösteren Güvenilir Belirtiler
- Yetersiz tartı alımı
- Yetersiz idrar yapma
- Bebeğin beşinci günde hala mekonyum çıkarıyor olması
Bebeğin yeterince büyümesine rağmen yetersiz süt algısına sebep olan yanıltıcı belirtiler:
- Bebekler gün içerisinde huzursuz olabilirler, bu durum doğrudan aç olmasına bağlanamaz çünkü bebekler tüm isteklerini huzursuz davranışlarla ifade ederler.
- Yüksek miktarda süt sağamamak: özelikle prematüre bebek annelerinin pompa ile süt sağmasının erken dönemde yetersiz süt algısının sebeplerinden. Erken dönemde fazla süt sağamamak süt üretiminin yetersiz olduğunu göstermez. Pompa, bazı annelerde süt inme refleksini ortaya çıkaramayabilir.
- Memelerin yumuşamış hissedilmesi: doğumdan sonraki ilk süreçteki dolgunluk hissi zamanla kaybolur. Anneler bunu yeterli süt olmadığına yorumlasalar da aslında süt miktarı bebeğin ihtiyacına uygun hale gelmiştir.
- İki emzirme arası süt sızmaması: bazı annelerde ilk aylardan sonra bile memeden süt sızması devam etse de bazı annelerde ise nadiren olur. Bunun ne kadar üst üretildiğiyle bir ilgisi yoktur.
- Bebeğin emme süresinin azalması, bebekler büyüdükçe daha verimli emmeye başlarlar, dolayısıyla bu endişelenecek bir durum değildir. Emzirmenin başarılı bir şekilde devam ettiğini gösterir.
- Bebekler beslendikten sonra bile aranmaya, ağzına dokunan şeyi emme gibi belirtiler gösterebilirler. Bu bebeğin emme refleksini uyarır ve bu belirti doymadığı anlamına gelmez. İştahlı bebekler genellikle ihtiyaçlarının ötesinde memeyi emmek isterler, emdikten sonra da biberondan içmeye devam edebilirler. Bu bebeklerde obezite için bir risktir.
- Memelerin küçük olması az süt üretilir anlamına gelmez.
Anne sütünün yeterli olup olmadığını nasıl anlarım?
Yetersiz tartı alımı: Bebekler doğduktan sonra ilk iki hafta sonunda doğum kilosunu yakalayamama
- 14 günlük bebekte %10 dan fazla kilo kaybı veya günde 20 gramdan az alma
Yetersiz idrar yapma: ilk iki günden sonra, bebekler günde altı kereden az koyu renkli yoğun idrar yapması. Kakasının miktarına ve değişikliğine de dikkat edilmelidir. Bebeklerin az idrar yapması ve beşinci günü dolmasına rağmen hala kotu renkli kaka yapması yetersiz anne sütü aldığını gösterir.
Peki yetersiz süt algısı olan anneye nasıl yardım etmeliyiz?
Bu konuda doğum öncesi ve sonrası anne sütüyle ilgili verilen eğitim çok büyük önem taşımaktadır. İlk günlerde verilen kolostrumun bebeğin mide kapasitesine uygun ve yeterli miktarda olduğu, doğum sonra bir miktar kilo kaybının normal olduğu anneye basitçe anlatılmalıdır. Doğumdan sonraki ilk yarım saatte emzirmenin önemi hem anneye hem de diğer aile üyelerine anlatılmalıdır.
Yenidoğan bebeğin mide kapasitesi ilk günlerde küçüktür, günler içinde artar. Bunu aşağıdaki görselle örneklendirebiliriz:
Kısacası her anne bebeğine yetecek kadar süt üretebilir. Sadece emzirmenin doğru zamanda başlaması, doğru devam ettirilmesi ve kesintiye uğratılmaması gerekir. Bu konuda hem annelerin hem de manevi babaların etkin olarak bu sürece katılması gerekir. Bebeğinizin bazen zorunlu olarak sizden uzakta kalması buna engel olmaz. Ona en güzel desteği sütünüzü sağarak ve ona ulaştıracak yapmış olursunuz. Buna her şeyden daha fazla ihtiyaç duyarlar sevgili anneler. Unutmayın bebeğinizi tanıdıkça ihtiyaçlarını belirler ve isteklerini anlarsınız. Bebeğinizin size verdiği işaretleri doğru değerlendirmeniz ve ondaki değişiklikleri takip etmeniz etkili bir iletişim kurmanıza yardımcı olur. Bebeğinizi en iyi siz anlar, en güzel siz büyütürsünüz.
Yenidoğan hemşiresinin küçük bir tavsiyesi.
Çalışkan, S. G., & Altınkaynak, S. Emziriyorum Bebeğim Doymuyor: Yetersiz Süt Algısı. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 2(2), 1-9.
Harikasınız başarılarının devamını diliyorum
Güzel çalışma