Son zamanlarda mantar ve virüslere yönelik okumalarımda karşıma çıkan aslında RNA sentezinin uzamasına yönelik bakteri toksini salgılamasıyla dikkatimi çeken ve üstelik tedavisine yönelik kullanılan antibiyotiği dahi ekarte edecek güçte olan ülkemizde köygöçüren mantarı olarak bilinen amanita phalloides’i konuşacağız.
Haberlerde sıkça birilerinin dağda mantar toplayıp, yedikten belli bir süre sonra zehirlendiğini duyarız.
Bu zehirlenmelerin hemen müdahale edilme sonucu ortadan kaldırıldığını biliyoruz.
Ama bugün konuşacağımız mantar maalesef zehirlendiğinizi anlayacak kadar uzun süre sizi idare edecek bir mantar değil 😊
Amanita Phalloides, zehirli mantarlar arasında en ölümcül toksinleri içerir. Yedikten sonra yaklaşık %50 oranında ölüme sebebiyet vermesiyle bilinir.
Öldürücü Miktarı Ne Kadardır?
Toksinin öldürücü dozu 0.1 mg/kg vücut ağırlığıdır. Yani bu oranı incelediğimizde 5-7 mg kadar az bir miktar direkt öldürücü olabiliyor.
Bu mantar böbrekler tarafından emilir ve 48 saat kadar kısa bir süre de plazma da tespit edilemez.
Yani bu ne demek oluyor?
Hızlı hareket edilmesi gereken ve ciddi komplikasyonların önüne hızla geçilmesi gereken bir durum.
Peki, bu denli zehirli mantarın yendikten sonra ortaya çıkaracağı durumlar neler?
Yedikten sonra yutma güçlüğünün başlaması birincil sırada diyebilirim. Hatta 48 saatte müdahale edilmezse yutma ile bağlantılı olan yer ve fonksiyonlar direkt nekroze oluyor. Yani direkt fonksiyonlar bitiyor.
Böbreklerin burada büyük iş yüklendiğini size söylemiştim. Bu yük sebebiyle böbrek yetmezliği görülebiliyor.
Bir diğer durumda karaciğer yetmezliği. Karaciğerin toksinleri temizleme özelliği burada devreye giriyor. Maalesef bu mantarın saldığı alfa-amanitin toksiniyle mücadelesi sıkıntılı oluyor.
Bu kadar zor ve problem yaratan bu mantar tedavisinde kullanılan antibiyotik olan Aktinomisin-D’nin bulunduğu RNA parçasına saplanarak antibiyotiğin etkisine bile stop modunu verebilir.
Son olarak bu denli problemli olan zehirli mantar ülkemizde Düzce civarında yetişebiliyor.
İlginç ve farklı bir içerik olduğunu düşündüğüm bu mantara dair merak ettiğiniz, deneyimleriniz vs. konusunda paylaşımlarınızı yorum kısmından bekliyoruz.
Hepinize sağlıklı günler diliyorum.
Dluholucký, S., Snitková, M., Knapková, M., Cibirová, M., & Mydlová, Z. (2022). Results of diagnostics and treatment of amanita phalloides poisoning in Slovakia (2004–2020). Toxicon.