Yazımda büyüme ve gelişmede gecikme durumunda ve tanılı çocuklar için ailelerin neler yapabileceğinden bahsedeceğim.
İlk olarak büyüme ve gelişmede gecikme durumunun tanımıyla başlayalım.
Neye Büyüme ve Gelişmede Gecikme Diyoruz?
Bireyin büyümesinde bozukluk olması ya da kendi yaş grubuna göre gelişimsel görevlerini yerine getirmede bozuklukların olması durumuna Büyüme ve Gelişmede Gecikme diyoruz.
Büyüme ve gelişmede gecikme tanısını tahmin ettiğiniz gibi en çok çocuk alanında çalışan hekim, hemşireler ve çocuk gelişim uzmanlarının koyduğu bir tanıdır.
Çocuklarda Büyüme ve Gelişmede Gecikme Olduğunu Nasıl Anlarız?
Büyüme ve Gelişmede Gecikme tanısını konulurken aşağıdaki bulgu ve belirtilerin olması gerekmektedir.
Zaten genel anlamda büyüme ve gelişmede gecikme yaşayan bir çocuğu fark etme durumunuzun yüksek olduğunu belirtelim. İnsan doğası gereği normalle anormal bir durumu ayırt edebiliyor. Bazen bu ayırt etme durumunu belirli bir bilgi birikimi ile kesinleştirebiliyoruz.
-
İlk olarak vücut ağırlığı değerlendirilmeli.
Vücut ağırlığı boya göre 2 standart sapma gerisinde ise tehlikelidir. Ayrıca persentil eğrisinin boy ve vücut ağırlığı ölçülerinde düşüklük gösterip göstermediğine bakılmalıdır.
-
İkinci olarak çocuğun sosyal durumu değerlendirilmeli.
Bireyde herhangi bir durgunluk, sosyal tepkilerde yavaşlama ya da tepkisiz kalma durumunun varlığı belirlenmeli. Kendi yaş grubuna özgü hareketleri ve becerileri yerine getirip getirmediğini incelenmeli. Ruh haline odaklanılmalı. Huzursuz olup olmadığını anlamaya çalışılmalıdır.
-
Son olarak çocuk genel değerlendirilmeli
İştah durumuna bakılmalı. İştahta azalma veya beslenme güçlüğü değerlendirilmeli. Tuvalet eğitiminde gerilik var mı yok mu bakılmalı. Tabi ki bakım verici ile bireyin arasında ilişkilerin nasıl olduğunu da incelenmeli. İlişkilerde herhangi bir doyumsuzluk olup olmadığını tespit edilmelidir.
Çocuklarda Büyüme Ve Gelişmede Gecikme Nedenleri Nedir?
Büyüme ve gelişmede gecikme bazı hastalıklara bağlı gelişebileceği gibi bakımsızlık, psikolojik etmenler nedenleriyle de gelişebilir.
Şimdi bunları maddeleyelim.
Hastalıklara bağlı nedenler;
- Sindirim ve Emilim Sorunları (Malabsorbsiyon sendromu)
- Doğumdan gelen sorunlar (Konjenital defektler)
- Kistik Fibröz
- Serebral palsi
- Kas Yapı Bozuklukları (Musküler distrofiye)
- Akut hastalıklar
Diğer nedenler;
- Yatak istirahatlerinin uzun sürmesi
- Anne ve babada bilgi eksikliği
- Gıda alımında yetersizlik ya da eksik kalorili beslenme
- Ebeveynlerin bakımındaki yetersizlik
- Uzun süreli izolasyonlar
- Ağrılı işlemlerin uzun sürmesi
- Okuldan ya da sevilen bir yerden ayrılma durumu
- Alışılan çevredeki değişiklikler
Büyüme Ve Gelişmede Gecikme Tanılı Çocuk İçin Aileler Neler Yapabilir?
- İlk olarak çocuğun kendi yaşına uygun gelişimsel görevlerini yerine getirmesi için ortam hazırlıyoruz. Hazırladığımız ortamda gelişimsel davranışları gösterip göstermediğini değerlendiriyoruz.
- Ailenin çocuğa yeterli zaman ayırması gerekmektedir. Çünkü aile ile kurulan kaliteli ilişki kişinin gelişimini hızlandırmaktadır.
- Aileler bakıcı ile eş zamanlı olarak zaman ayırabilirler.
- Çocuğun öz bakımlarında yardımcı olunmalı ve kendi bakımını yapması için cesaretlendirmeliyiz.
- Tıbbi bir işlem yapılacaksa sağlık profesyoneli ile çocuğu bilgilendirmeli ve onayı alınmalıdır.
- Çocuğu yaptığı her iyi, olumlu davranış için onu ödüllendirmeliyiz ve ona sözel iletişim kurması için zaman tanımalıyız. İsteklerini, tepkilerini anlatması onu rahatlatacaktır.
Tüm bunları yaparken çocuğa rahat hareket edebileceği bir ortam hazırlamayı unutmamalıyız. Eğer bunun için ev ve hastane rutinlerini değiştirmemiz gerekiyorsa çocuğun programına uygun ev ve hastane rutinlerini düzenlemeliyiz.
auzefkitap.istanbul.edu.tr (2020, Ağustos 15) Hemşirelik Bakımı IV auzefkitap.istanbul.edu.tr. 15.07.2020 tarihinde erişim adresi: http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/hemsirelik_ao/hemsirelikbakimi4.pdf