Bebeğim İlk Adımlarını Atarken Yürüteç Kullanmalı Mıyım?

Merhabalar,

Bugünkü yazımda sizlere ebeveynlerin merak ettiği bir konudan bahsetmek istiyorum.

Biliyorum ki çocuğunuzun ilk adımlarını heyecanla beklendiğiniz bugünlerde yürüteç kullanımıyla ilgili kafanızı karıştıracak farklı yorumlar yapılmaktadır.

Gelin bu konuyu birlikte ele alalım.

Bebekler doğdukları andan bir yaşa kadar hızlı bir gelişim sürecindedirler. Gelişim baştan ayağa gelişmeye doğru ilerler. Bebeğimiz ilk önce başını dik tutmaya başlar daha sonra destekli oturmaya başlar, daha sonra desteksiz ve en sonunda da emekleme ve yürümeye başlar.

Bu yürüme sürecinden önce çoğu ebeveynler bebeğine yürüteç almayı tercih etmektedir. Yürüteç almanın düşüncesi çoğu ebeveynde çocuğun yürüme becerisine yardımcı olması düşüncesidir.

Mete Çiftsevenin yaptığı bir çalışmaya göre yürüteç kullanan katılımcıların neredeyse yarısı (%45) “İş yaparken bebeğin oyalanması için”, %38’i “Bebeğinin gelişiminin daha iyi olması için” yürüteç kullanmayı tercih etmiştir. Bebekler yaşamlarının ilk yıllarında dünyayı keşfetmek isterler. Bu sebeple etraflarındaki nesnelere dokunmak, incelemek istemektedirler. Bu sebeple çoğu ebeveyn çocuğu yürüteçte oyalansın diye yürüteç kullanımını tercih ettiği de görülmektedir.

Peki, yürüteç kullanmak bebeğinizin gelişimini nasıl etkiliyor?

Gerçekten yararı var mı?

Öncellikle bu soruları inceleyelim:

Yürüteç çocuğunuzun serbestçe hareket etmesine izin vermemektedir.

Bu sebeple yürüteç kullanıldığında yürüteç çocuğunuzun geç yürümesine neden olduğu görülmektedir. Emekleme, yuvarlanma, uzanma, yuvarlanma vb. beceriler bebeklerin motor becerilerini desteklemektedir ve koordineli bir şekilde gelişmesini sağlamaktadır ama yürüteç kullanıldığı zaman emekleme, yuvarlanma, uzanma, yuvarlanma vb. beceriler atlanır ve süreç sağlıklı ilerleme göstermeyebilir.

Unutmayalım ki, çocuğunuz bu becerileri yürüteç kullandığınızda yeterince deneyimleyemeyecektir.

Bunun yanında yürüteç kullanıldığında ev kazaları da görülmektedir.

Kurt, Özdemir, Köse ve Oğul’un yaptığı aktarıma göre ‘Yürüteçler, bebekleri/çocukları merdivenlerden düşme, tehlikeli nesnelere ulaşıp dokunabilme ya da bu nesneleri kendi üzerlerine düşürme gibi kaza/yaralanma riskleriyle karşı karşıya getirmesinden dolayı güvenilir değildir. Hatta yürüteç kullanımına bağlı yaralanmaların sayısı puset, sandalye, beşik, yatak gibi yaralanma ihtimali yüksek olan diğer ekipmanların neden olduğu yaralanmalardan daha fazla olduğu bildirilmektedir.’

Yine Mete Çiftsevenin aktardığına göre ‘’Yürüteç kullanımının, 6-24 ay arasındaki bebeklerin yürüme zamanına etkisinin ve yaralanmalarla ilişkisinin incelendiği başka bir araştırmada benzer sonuçlar bulunmuştur.’’ Gelişim bir bütün olduğu için motor gelişimde görülen gecikmeler zihin gelişimini de etkilemektedir. Mete Çiftseverin yaptığı aktarıma göre ‘’Ayrıca yürüteç kullanan bebeklerin, Bayley III Gelişim Ölçeği’nde motor ve mental gelişim puanları daha düşük bulunmuştur.’’

Aynı zamanda bebeğiniz kısıtlı alanda kaldığı için psikolojik gelişimini de olumsuz etkileyebilmektedir.

Çocuğunuz yerçekimine karşı dik durmaya hazırlıklı değildir. Bu sebeple yürüteçte yığılarak kalabileceği için ilerleyen zamanlarda kifoz, skolyoz vb. sorunlara neden olabilmektedir. Yine yapılan çalışmalara göre yürüteç kullanan çocukların parmak ucunda yürüme davranışlarını gösterdikleri görülmüştür.

Yürüteç kullanımındaki gelişim geriliklerinin kesin çocuğunuzda olacak diye düşünmemelisiniz. Fakat yapılan çalışmalarda yürüteç kullanımının motor becerilerde zararları olduğunu açıkça ortaya koyduğu görülmektedir.

Yürüteç kullanmak yerine motor gelişimi desteklemek için neler yapmalıyız?

• Bebeğimizin düz bir zeminde nesnelere uzanmasına,
• Nesneleri itmesine,
• Birkaç cm uzağına nesne koyup sürünerek ulaşması için fırsat sunmalıyız.

Ayrıca bu dönemde çocuğunuzun yürümesine yardımcı olacak bir şeyler arıyorsanız, ilk arabam ya da ilk adım materyalini önerebilirim.

Ama bu dönemde önemli olan gelişimini desteklemek için bebeğinizin güvenliğini sağlayarak bol bol çevresiyle etkileşime geçmesini sağlamak, deneme-yanılma yoluyla yaşamı öğrenmek ve çevresini keşfetmesi için ona imkân sağlamak, hepsi bu .

Bırakalım özgürlüklerini yaşasınlar, kısıtlamayalım olur mu?