Akciğer Fonksiyon Testleri Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Akciğer Fonksiyon Testi Nedir?

PFTs (Pulmoner Fonksiyon Testi) olarak da bilinen bir grup test akciğerinizin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol eder. Bu testlerin cevap aradığı sorular;

• Akciğerleriniz ne kadar hava tutabiliyor?
• Havayı ciğerlerinize ne kadar iyi taşıyabilirsiniz?
• Akciğerleriniz oksijeni kan dolaşımına ne kadar iyi taşıyabilir? (Kan hücrelerinizin büyümek ve sağlıklı kalabilmek için oksijene ihtiyacı vardır.)

Bir dizi akciğer testi şunları içerir.

Spirometre

En yaygın kullanılan akciğer fonksiyon testidir. Ne kadar ve ne sıklıkla akciğerinize hava girip çıktığını ölçer.

Akciğer Volüm (Hacim) Test

Vücut Pletismografisi olarak da bilinen bu test akciğerlerinizde tutabildiğiniz hava miktarını ve verebildiğiniz kadar nefes verdikten sonraki akciğerinizde kalan hava miktarını ölçer.

Gaz Difüzyon Testi

Bu test akciğerlerinizden kan dolaşımına oksijen ve diğer gazların nasıl hareket ettiğini ölçer.

Egzersiz Stres Test

Bu test egzersizin akciğer fonksiyonunuza nasıl etki ettiğini ölçer.

Bu testler sizin özel semptom ve belirtilerinize bağlı olarak birlikte veya tek başlarına uygulanabilir

Akciğer Fonksiyon Testleri Ne İçin Uygulanır?

Akciğer fonksiyon testi sıklıkla bu gibi durumlar için yapılır.

• Solunum problemlerinizin nedenini bulmak,
• Astım, KOAH, amfizem gibi kronik akciğer hastalığınızı tanılamak veya durumunu görüntülemek,
• Akciğer hastalığınız varsa tedaviye olan yanıtını görmek,
• Ameliyattan önce akciğerlerin fonksiyonunu kontrol etmek,
• Akciğer hasarına neden olan evde veya işyerinde bir kimyasala veya benzer diğer maddelere maruz kalıp kalmadığını kontrol etmek.

Neden Akciğer Fonksiyon Testine İhtiyaç Duyarım?

Eğer bu durumlar sizde varsa teste ihtiyaç duyabilirsiniz:

• Öksürme, hırıltılı solunum (akciğerlerinizde ıslık sesine benzer bir ses), nefes darlığı gibi solunum problemi olduğunu gösteren semptomlarınız varsa,
• Kronik akciğer hastalığınız varsa,
• Asbest veya akciğerlere hasar verdiği bilinen diğer maddelere maruz kalmışsanız,
• Sklerodermanız varsa (bağ dokulara zarar veren bir hastalık),
• Sarkoidozunuz varsa (akciğer, karaciğer ve diğer organların etrafındaki hücrelerde hasar yaratan bir hastalık),
• Solunum yolu enfeksiyonunuz varsa,
• Göğsünüze anormal seviyede x-ray ışını almışsanız
• Abdominal (karında olan ameliyatlar) veya bir akciğer ameliyatı planlanmışsa.

Akciğer Fonksiyon Testleri Süresince Neler Olur?

Aşağıda en yaygın kullanılan akciğer testleri için adımlar verilmiştir.

Spirometre Testi

Bir sandalyeye oturacaksınız ve yumuşak bir kliple burnunuzu kapatacaksınız. Bu sayede burnunuz yerine ağzınızdan nefes alıp vereceksiniz.

Spirometre denen bir makineye bağlı bir ağızlığı ağzınıza alacaksınız.

Ağızlık etrafında dudaklarınızı sıkacaksınız ve testi yaptıran kişinin talimatlarına göre nefes alıp vereceksiniz.

Spirometre, belirli bir süre boyunca hava akış miktarı ve hızını ölçecek.

Akciğer Hacim Testi (Vücut Pletismografisi)

Telefon kulübesine benzer bir odada sandalyeye oturacaksınız.

Spirometre testindeki gibi bir burun klipsi takacaksınız ve makineye bağlı olan ağızlığı ağzınıza yerleştireceksiniz.

Testi yaptıran kişinin talimatlarına göre nefes alıp vereceksiniz.

Oda içindeki basınç değişimi akciğer hacminizin ölçümüne katkı sağlayacak.

Gaz Difüzyon Testi

Makineye bağlı olan bir ağızlığı ağzınıza yerleştireceksiniz.

Çok küçük, tehlikeli olmayan miktarda karbon monoksit veya başka bir tür gaz içeren havayı solumanız istenecektir.

Ölçümler nefes alırken de verirken de gerçekleşebilir.

Bu test akciğerlerinizin gazı kan dolaşımınıza ne kadar etkili taşıyıp taşıyamadığını gösterir.

Egzersiz Stres Testi

Sabit bir bisiklete bineceksiniz veya yürüyüş bandında yürüyeceksiniz.

Kan basıncınızı, kandaki oksijen miktarınızı ve nabzınızı ölçen bir makine ve monitöre bağlı olacaksınız.

Böylece bu test, sizin egzersiz yaptığınız sırada akciğerlerinizin performansını göstermiş olacak.

Akciğer Fonksiyon Testleri İçin Herhangi Bir Ön Hazırlığa Gerek Var Mı?

Akciğer fonksiyon testi için solunumunuzu normal seviyede tutmak ve kısıtlamamak adına aşağıdaki gibi bazı adımlar olacak;

• Test yapılmadan önce ağır et yemekleri yemeyin.
• Kafein içeren yiyecek ve içecekleri tüketmeyin.
• Testten altı saat önce ağır egzersiz yapmayın ve sigara içmeyin.
• Bol ve rahat giysiler giyinin.
• Eğer takma diş takıyorsanız test sırasında takmanız gerekecektir. Takma dişleri takmanız, size ağızlığın etrafını dudaklarınızla sarmanızda yardımcı olacaktır.

Akciğer Fonksiyon Testleri Herhangi Bir Risk İçerir Mi?

Akciğer fonksiyon testindeki risk çok azdır. Bazı insanlar test sırasında baş dönmesi, sersemlik hissedebilirler. Bazı kişiler de akciğer volüm test sırasında klostrofobik hissedebilirler.

Bu testler hakkında soru ve endişeleriniz varsa sağlık bakım profesyonelinizle konuşabilirsiniz.

Akciğer Fonksiyon Testleri Sonuçları Ne Anlama Gelir?

Eğer herhangi bir akciğer fonksiyon test sonucunuz normal çıkmadıysa, bu bir akciğer hastalığınız olduğu anlamına gelebilir. Bu testler sonucunda iki tür akciğer hastalığı tanısı konabilir:

Obstrüktif Hastalıklar

Bu hastalıklar solunum yollarınızın daralması nedeniyle havanın akciğerlerinizden çıkışının zor olmasıdır. Obstrüktif akciğer hastalıklarına örnek olarak astım, amfizem ve bronşiti verebiliriz.

Restriktif Hastalıklar

Bu hastalıklar, akciğer veya göğüs kaslarının yeterince genişlememesine bağlı olarak gerçekleşir. Bu, hava akışını ve kan dolaşımına oksijen gönderme yeteneğini azaltır. Restriktif akciğer hastalıklarına skleroderma, sarkoidoz ve pulmoner fibrozis olarak örnek verebiliriz.