Doğrudan cihazınızda gerçek zamanlı güncellemeleri alın, şimdi abone olun.
Adet kanamasının başlamasına yakın bir zamanda ya da kanama başladıktan sonra gelişen ağrılara dismenore yani adet ağrısı diyoruz. Adet ağrıları, kasık ve karın bölgesinde hissedilen kramp ve kasılma şeklindeki ağrılardır.
Dismenore, adet gören kadınların yarısından fazlasında görülen çoğu zaman fizyolojik bir durumdur.
Adet ağrısı; kasık ve karın bölgesi dışında sıklıkla bel, sırt, genital bölge ve hatta bacak kemik ve kaslarında hissedilebilir.
Adet ağrısına baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı-kusma, halsizlik, yorgunluk ve baygınlık gibi şikayetler da eşlik edebilmektedir. Bazı genç kadınlarda okula dahi gidemeyecek kadar yaşam kalitesini bozabilmektedir. Birçok genç kadın bu özel dönemlerde ağrılarla baş edememekte ve çaresiz kalmaktadır.
1. Her adet ağrısı normal bir durum mudur?
Aslında adet dönemindeki ağrıları ihmal etmemek gerekir çünkü her adet ağrısı normal bir durum değildir. Özellikle genç kızlarda ağrı kesicilerle dindirilemeyen ağrı varlığında ve daha önce ağrısız adet gören kadında yıllar sonra ağrı oluştuğu durumlarda altta bir hastalık yatabilmektedir. Adet ağrısı yaşam kalitesini etkiliyorsa veya daha önce olmamasına rağmen sonradan başlayıp şiddetli kramplar halinde oluyorsa, zaman kaybetmeden bir kadın hastalıkları doğum uzmanına başvurmak gerekir.
Adet ağrısı; primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olmak üzere iki grupta incelenir.
Primer dismenore genellikle ilk adetin görülmesinden 1-2 yıl sonra başlamaktadır ve 40’lı yaşlara kadar şiddeti değişerek devam eder.
Çoğunlukla ovulatuar yani düzenli yumurta gelişimi olan kadınlarda görülür. Rahmin salgıladığı prostaglandin adlı kimyasal maddeler, rahmin kasılmasından ve dolayısıyla ağrıdan sorumludur.
Rahim kasılarak içinde biriken adet kanının atılabilmesi sağlanır. Prostaglandinler bazı kadınlarda daha fazla salgılanır ya da bu maddeye daha duyarlıdır ve bu durum ağrıların şiddetli seyretmesine yol açar.
Sekonder dismenore tipinde ise ağrı, daha önce adetleri sorunsuz olan kadınlarda ilerleyen yıllarda ortaya çıkmaktadır ve altında genellikle bir hastalık yatmaktadır.
2. Adet (Regl) Ağrısının Nedenleri Neler Olabilir?
- Miyomlar
- Yumurtalık kistleri
- Genital sisteme ait yapısal bozukluklar
- Kızlık zarının kapalı olması
- Kronik enfeksiyonlar
- Rahim içi araç kullanımı
Dismenorenin en sık görülen nedeni, endometriozis dediğimiz rahim iç tabakasının; rahmin dışında, karın iç zarında ve özellikle yumurtalıklarda yerleşmesiyle ortaya çıkan hastalıktır. Endometriozis hastanın şikayetlerine, yaşına ve bebek istemi olup olmadığına ve hastalığın şiddetine göre ilaç veya cerrahi ile tedavi edilir.
3. Adet Ağrısına Ne İyi Gelir?
- Karnınıza sıcak su torbası koyabilir veya sıcak kompres uygulaması yapabilirsiniz. Kış aylarında ayaklarınıza uygulayacağınız sıcak kompres de rahatlama sağlar. Özellikle adet döneminize yakın ayaklarınızı ve belinizi soğuktan koruyun. Soğuk günlerde sıkı giyinmeye özen gösterin.
- Ilık-sıcak duş almak çoğunlukla etkili bir yöntemdir.
- Adet öncesi ve sırasında ağır fiziksel güç gerektiren işlerden kaçınmak gerekir. Vücudunuzu çok fazla yormadan yapılan hafif egzersizler rahatlama sağlar.
- Düzenli spor yapmak adet ağrılarını azaltır. Özellikle pilates yapanlarda ağrıların azaldığı görülür. Düzenli egzersiz, meditasyon, yoga, nefes egzersizleri ve düzenli uyku da aşırı prostaglandin salgısını baskılayarak rahatlamanızı sağlayacaktır
- Alt karın bölgenize, avuç içi ve parmak uçlarınızla dairesel hareketler ile masaj uygulayabilirsiniz.
- Sıcak içecekler, özellikle de zencefil, tarçın, papatya, ıhlamur ve rezene gibi bitki çayları tüketmenizde yarar var. Bu çaylar ödem çözücü etkileri ve antioksidan içerikleri sayesinde adet ağrısını hafifletir ve sakinleştirir. Zencefil ağrıya neden olan prostaglandinlerin seviyelerini düşürerek adet ağrısını kesen etkili bir bitkidir. Tarçın, adet ağrısını, regl döneminde görülen karın ağrısını geçiren antispazmolitik ve antiinflamatuar özelliklere sahip bir baharattır. Maydanoz, adet ağrılarından kurtulmakta oldukça etkili olan iki bileşik, apiol ve miristik içeriği ile adet döngünüzdeki düzensizlikleri dengelemeye yardımcı olur.
- Yeşil çay, kırmızı meyve çayları, tarçın portakal çayı ve nane limon çayı,adet süreci içinde değişen tüm vücut fonksiyonlarınızın düzenli şekilde çalışmasını sağlıyor. Yeşil çay ödem oluşumunu azaltıp metabolizmanın daha hızlı çalışmasını sağlar.
- Adet dönemi ve öncesinde sağlıklı beslenmeye dikkat etmek gerekir. Adet dönemine bir hafta kala, vücutta su toplanmasına ve ödeme neden olduğu için tuzu kısıtlamak faydalıdır. Muz, avokado, bezelye, havuç, baklagiller, pirinç, balık, tavuk, kırmızı et ve kepek ekmeği gibi besinler B6 vitamininden zengin serotonin içerir. Adet ağrılarında krampları azaltıcı etkiye sahip olan magnezyum içeren besinlerin (yeşil yapraklı sebzeler, tahıl ürünleri, kuruyemişler [badem, fındık, fıstık, ceviz], soya fasulyesi, havuç, kereviz, pırasa, kakao ve hurma gibi) tüketilmesine özen göstermek gerekir. Magnezyumun bazı ilaç formları takviye olarak alındığında fayda sağlamaktadır. Kırmızı meyve çayları (ahududu, kuşburnu, kızılcık, yaban mersini vb.) gibi antioksidan içeren çaylar rahatlatıcı etki gösterir ve kramp şikayetlerini azaltır.
MUTLAKA DOKTOR KONTROLÜNDE YAPILMALI.
Adet ağrısı ağrı kesici ilaçlar ve doğum kontrol hapları ile tedavi edilebilir.
Doğum kontrol hapları
Primer dismenore, genelde yumurtlamanın gerçekleştiği adet döngülerinde meydana gelmektedir. Tedavide yumurtlamayı engelleyen doğum kontrol hapları kullanarak ağrı ve kanama da azaltılmaktadır. Doğum kontrol hapları endometriozis ve yumurtalık kistlerinin tedavisinde kullanılan en sık ilaçlardır.
Ağrı kesiciler
Prostaglandin salgısını azaltan non-steroid antiinflamatuar ağrı kesici ilaçlar adet ağrısını kesebilmektedir. İlaçların beklenen adet döneminden bir iki gün önce başlanması ağrı açısından çok daha etkilidir. Ancak doğum kontrol hapları ve ağrı kesiciler mutlaka doktor reçetesiyle alınıp kullanılmalıdır.
Doğum kontrol hapları ve ağrı kesicilerin beraber kullanılması dismenore tedavisinde bazı durumlarda tercih edmektedir.