Diyabetus Mellitus halk dilinde Şeker Hastalığı..
Sedanter yaşam, işlenmiş gıdalar, obezite, beslenme tarzındaki değişiklikler vs. diyabet hastası olmamızı sağlayan şeyler hayatımızın bir parçası haline geliyor. Ve dünyanın her yerinde diyabetli birey sayısı artıyor.
Uluslarası Diyabet Federasyonu her yıl Diyabet Atlası yayınlıyor. 2021 yılı için IDF Diabetes Atlas 10th edition yayınlandı. Bu atlasta diyabet hastalığı ile dikkatleri üzerine çeken veriler ve bilgiler yer alıyor. Bu veri ve bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
Öncelikle yetişkin denilen yaş grubunun 20-79 yaş arası olduğunu belirteyim.
2021 yılı itibari ile;
-
Dünyada 537 milyon yetişkin diyabetle yaşıyor. Bu her 10 kişiden birinin diyabet hastası olduğunu gösteriyor.
-
Diyabetli bireylerin %75’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor.
-
Diyabete bağlı 6.7 milyon kişi hayatını kaybetti. Bu her 5 saniyede 1 kişinin diyabete bağlı hastalıklardan veya durumlardan öldüğünü gösteriyor.
Buradaki veriler sizi şaşırtmış olabilir. Katlanarak devam eden bir diyabet epidemisinin içinde yaşıyoruz.
Dünya geneli diğer veri ve bilgiler de ilgi çekici. Onları da paylaşıyorum.
- Diyabetli hasta sayısının 2030’da 643 milyona ve 2045’te 783 milyona çıkacağı tahmin ediliyor.
- Diyabet, son 15 yılda %316’lık bir artışla en az 966 milyar dolarlık sağlık harcamasına neden oldu. Diyabetin ekonomik yükü ciddi şekilde artıyor. Türkiye’de de sağlık sisteminde yakın bir zamanda ciddi bir yük getireceğini düşünüyorum.
- 541 milyon yetişkin, onları tip 2 diyabet açısından yüksek risk altına sokan Bozulmuş Glikoz Toleransına (IGT) sahip. Yani buradakiler yakın bir zamanda büyük ihtimalle diyabet hastası olacağını anlıyoruz.
Buraya kadar dünya genelinde diyabet hastalığının genel çerçevesini vermeye çalıştım. Ek olarak yorumlarımı da ekledim. Şimdi ise kıta ve bölge bazlı bilgiler de bakışınızı farklılaştıracaktır.
AFRİKA’DA DİYABET HASTALIĞI – 2021
- Afrika’da 22 yetişkinden 1’i (24 milyon) diyabet hastası olarak yaşıyor.
- Diyabetli toplam insan sayısının 2045 yılına kadar %129 artarak 55 milyona çıkacağı tahmin ediliyor.
- Diyabetle yaşayan 2 kişiden 1’inden fazlasına (%54) teşhis konulamıyor.
- 2021’de 416.000 ölümden diyabetin sorumlu olduğunu düşünülüyor.
- 8 canlı doğumdan 1’i gebelikte hiperglisemiden (gebelik diyabeti) etkileniyor.
AVRUPA’DA DİYABET HASTALIĞI – 2021
- Avrupa’da 11 yetişkinden 1’i (61 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkinlerin sayısının 2030’a kadar 67 milyona ve 2045’e kadar 69 milyona ulaşması bekleniyor. Çok az artışların olmasını diyabet yönetimindeki (önlenmesi) başarılı müdahalelere bağlıyorum.
- Diyabetle yaşayan her 3 yetişkinden 1’inden fazlasına (%36) teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet için 189 milyar ABD doları harcandı.
- 2021’de diyabet nedeniyle 1,1 milyon kişi hayatını kaybetti.
ORTA DOĞU VE KUZEY AFRİKA’DA DİYABET HASTALIĞI – 2021
- 6 yetişkinden 1’i (73 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkin sayısının 2030’a kadar 95 milyona ve 2045’e kadar 136 milyona ulaşması bekleniyor. Burada ciddi bir artış söz konusu.
- Diyabetle yaşayan her 3 yetişkinden 1’ine teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet nedeniyle 796.000 kişi hayatını kaybetti.
- Gebelikte 7 canlı doğumdan 1’i hiperglisemiden etkileniyor.
KUZEY AMERİKA VE KARAYİPLER’DE DİYABET HASTALIĞI – 2021
- 7 yetişkinden 1’i (51 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkin sayısının 2030’a kadar 57 milyona ve 2045’e kadar 63 milyona ulaşması bekleniyor.
- Diyabetle yaşayan her 4 yetişkinden 1’ine teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet nedeniyle 931.000 kişi hayatını kaybetti.
- 2021’de diyabet için 415 milyar dolar harcandı.
GÜNEY VE ORTA AMERİKA’DA DİYABET HASTALIĞI – 2021
- 11 yetişkinden 1’i (32 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkin sayısının 2030’a kadar 40 milyona ve 2045’e kadar 49 milyona ulaşması bekleniyor.
- Diyabetle yaşayan her 3 yetişkinden 1’ine teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet nedeniyle 410.000 kişi hayatını kaybetti.
- 2021’de diyabet için 65 milyar dolar harcandı.
GÜNEYDOĞU ASYA’DA DİYABET HASTALIĞI – 2021
- 11 yetişkinden 1’i (90 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkin sayısının 2030’a kadar 113 milyona ve 2045’e kadar 151 milyona ulaşması bekleniyor.
- Diyabetle yaşayan 2 yetişkinden 1’inden fazlasına teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet nedeniyle 747.000 kişi hayatını kaybetti.
- 2021’de diyabet için 10 milyar ABD doları harcandı.
BATI PASİFİK’TE DİYABET HASTALIĞI – 2021
- 8 yetişkinden 1’i (206 milyon) diyabetle yaşıyor.
- Diyabetli yetişkin sayısının 2030’a kadar 238 milyona ve 2045’e kadar 260 milyona ulaşması bekleniyor.
- Diyabetle yaşayan her 2 yetişkinden 1’inden fazlasına teşhis konmuyor.
- 2021’de diyabet nedeniyle 2,3 milyon kişi hayatını kaybetti.
- 2021’de diyabet için 241 milyar dolar harcandı.
Bu verilerden anlaşılacağı gibi diyabeti önleyemiyoruz ve diyabet hastalığı için çok büyük paralar harcıyoruz. Burada harcanan diyorum çünkü diyabet için harcadığımız paralar bir yana diyabetin toplumsal maliyetini tam hesaplayamıyorum.
Aynı zamanda diyabet alanının da ciddi bir ekonomik yaratan sektör olduğunu da belirtmeliyim.
Diyabet hastalığı bulaşıcı olmayan bir hastalık olarak bilinmektedir. Fakat bu hastalığın insan davranışlarına çok bağlı olması ve davranışların da toplumda normlar haline gelmesi ile farklı bir tür bulaşıcılık altında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Örneğin, toplumun büyük bir çoğunluğu obezite hastalığa sahipken obez olmanın ‘Herkes şişman’, ‘Herkes sanki sağlıklı mı besleniyor’, ‘Egzersiz yapan yok’ gibi sözlerin ve bu sözlerle şekillenen toplumsal davranışların sonucu olarak hastalıklar normalleştiriliyor. Bu da önlem alınmasını engelliyor ve aile tarzı mahalle tarzına mahalle tarzı şehir tarzına dönüşüyor. Kültürlenmeyle hastalık sahibi oluyoruz.
Diyabet hastalığı ile ilgili detaylı bilgi almak isterseniz Uluslarası Diyabet Federasyonu’nun 2021 yılında yayınladığı 10. Diyabet Atlası’nı buradan inceleyebilirsiniz.